توسط : 
نخستین ایستگاه آتش نشانی تهران
( محمد رضا بهزادی )
ناصرالدین شاه در یکی از سفرهایش به روسیه تزاری و هنگامی که از <آستراخان> عبور می کرد به بازدید یکی از ایستگاه های آتش نشانی رفت .آتش نشانان ایستگاه ، مانوری برای شاه برگزار کردند که باعث اعجاب و ذوق زدگی ناصرالدین شاه شد . گمان می شود که این دیدار جرقه ای بود برای ایجاد اداره اطفائیه یا همان آتش نشانی امروزی . هر چند به نظر پژوهشگران ، تاریخ آتش نشانی در تهران به کمی قبل تر مربوط می شود . می گویند این میرزا تقی خان امیر کبیر صدر اعظم وقت و اولین کسی بود که به اهمیت ایجاد یک سازمان آتش نشانی در تهران پی برد .
امیر کبیر مدتها بود که از خلال گزارش های مامور آتش ، پی برده بود که فلان دکان یا فلان کاروانسرا یا بهمان خانه در آتش سوخته است و تا مردم از راه برسند و با بیل ،خاک روی آتش بریزند و با دلوچه ها آب بیاورند ، مال و جان مردم یکسره بر باد رفته است و چه بسا قیصریه ای در آتش از میان رفته باشد .
امیر کبیر در این گزارش ها خوانده بود که چگونه چیلک های نفت در قهوه خانه ای شعله کشیده اند یا عدل های پشم در کاروانسرا یا تیمچه ای یکسره سوخته و به باد رفته است . گزارش هایی از این دست بسیار بود و صدر اعظم به وفور با آنها برخورد کرده بود .
نخستین کوشش او برای تاسیس اداره آتش نشانی ،فراتر از طراحی بر کاغذ نبود و از دستوری شفاهی پیش تر نرفت اما در همان زمان ، سفارت روس در تبریز و تهران ، شعباتی از اطفائیه برای سفارت خود فراهم کرده بودند . گفته می شود در اواخر دوران ناصری ، فرد روسی در سه راه امین حضور تهران و نزدیک محله باغ پسته، یک ایستگاه آتش نشانی ایجاد کرد تا از دکان هایی که تحت اجاره اش و در آنجا بود ، در مواقع ضروری محافظت کند.
چون نهاد بلدیه برای نخستین بار در تهران پس از مشروطه و به ریاست دکتر خلیل خان ثقفی معروف به اعلم الدوله پزشک مخصوص دربار بنیان نهاده شده، فکر اداره اطفائیه مجدد بر سر زبان ها افتاد اما از همان ساختار روسی فراتر نرفت .
در اواخر قاجار یعنی یک سال پیش از برقراری حکومت جدید ، بلدیه به دست یکی از افسران قشون متحد الشکل افتاد که پیش تر از اعضای قزاق خانه بود . کرم آقا بوذر جمهری که هنوز هم در محاورات کهنسالان تهرانی ، خیابانی به نام او گفته می شود، در سال 1303 خورشیدی و در زمان کفالت بلدیه ، یک دستگاه اتومبیل آب پاش برای بلدیه تهیه کرد تا خیابان های خاکی تهران را آب پاشی کند .
اما همین دستگاه مقدمه ای شد تا طی چند سال بعد ، اداره اطفائیه بر پایه همین یک دستگاه تاسیس شود . در ابتدای تاسیس این اداره ،هانری فردریش دوئل که از مکانیک های روسی قشون بود به ریاست فنی این اداره منصوب شد .
از دیگر روسای این اداره جدید التاسیس می توان از یکی از افسران مخالف بلشویک به نام کلنل وربا نام برد که در قزاقخانه قفقاز بود و پس از انقلاب اکتبر به ایران پناهنده شده بود و برای مدتی ریاست نظامی این اداره را به عهده داشت. تمام پرسنل این اداره از افراد قشون انتخاب شده و برخی نیز از درجه داران به شمار می آمدند . این اداره در خیابان چراغ برق و در محل گاراژی به نام حسینی تشکیل شد که به سید اسدالله تاجر تعلق داشت .
چندی بعد این اداره با حفظ سمت اطفا حریق ؛در آب رسانی به مردم محلات نیز شرکت کرد . همین امر باعث شد که این اداره چند دستگاه آب پاش دیگر نیز از آلمان خریداری کند و تعداد اتومبیل هایش را به شش برساند .
نخستین اداره آتش نشانی تهران در آذر ماه 1307 خورشیدی و با استخدام شوفرهایی از قشون و گروهبان هایی از هنگ بهادران و آهنین تشکیل شد . نخستین آتش سوزی که توسط این اسکادران جدید اطفا شد و به ثبت رسید در روز هشتم مهرماه 1308 به وقوع پیوسته بود و در این آتش سوزی وسیع، سالن سینمایی که به بانوان اختصاص داشت و به صنعتی مشهور بود در لاله زار طعمه حریق شد و با وجود تمامی کوشش های آتش نشانان نوپای تهرانی ، این سالن به تلی از خاکستر مبدل شد .
