توسط : پوشاک کوهنوردی
امروزه فن آوری ، تناسب و نوع پارچه ها نسبت به گذشته تغییر بسیاری کرده است. پارچه ها نه تنها قابلیت عبور هوا برای تنفس را دارند، بلکه بادگیر ، ضد آب و ضد پارگی بوده و نیز دارای قابلیت خشک شدن فوری ، سهولت در نگهداری از آنها و مقاوم به آفتاب و مانع ورود حشرات نیز میباشند. جهت آشنایی با پوشاک کوهنوردی ابتدا نگاهی بندازیم به ویژگی پارچه های آنها.
ویژگی پارچه های پوشاک کوهنوردی
قابلیت تنفس – Breath ability
به میزان هوایی که از درون پارچه عبور میکند اشاره دارد این اصطلاح به تشخیص ظرفیت و مقاومت در برابر باد « باد گیری » ، نگهداری دمای بدن و کمک به کنترل رطوبت هم اشاره دارد یک پارچه قابل تنفس اجازه تبخیر رطوبت و خروج آن را میدهد اما بین قابلیت تنفس و مقاومت در برابر آب یک رابطه متقابل وجود .دارد معمولاً بالا بودن یکی از قابلیتها به معنی کم بودن دیگری است.
روکش
پلاستیک مصنوعی با پلی اورتان Polyyurthane است که برای ضد آب بودن یا بادگیر بودره پارچه اضافه میشود.
رشته های بلا انقطاع – Continues filament
پارچه هایی هستند که از رشته های پیوسته درست شده اند. عمدتاً در عایق مصنوعی همچون پلارگارد polarguard استفاده می شود.
فضای هوای مرده
در داخل تارها و یا بافت موادی همچون کرک پرهای قویافت میشود. فضای هوای مرده که اغلب در بالا پوش ها پیدا مشود حرکت هوا جلوگیری میکند و بنابراین دما را حفظ می کند .
پارچه سنگین وزن
به عنوان پارچه گردشگری نیز شناخته میشود اغلب در لایه های زیرین مانند لباس زیرهای بلند پیدا می شود. پارچه سنگین وزن معمولاً در داخل برای گرما و جذب رطوبت دارای سطح مناسبی است و در خارج دارای سطحی نرم است که مقابل لوله شدن مقاومت می کند.
هیدروفیک ( آب دوست) – Hydropholic
ویژگی جذب رطوبت پارچه را توصیف می کند .همان طور که از نام آن مشخص است رشته های هیدروفیک قابلیت جذب رطوبت بالایی دارند.
هیدروفوبیک « آب گریز» – Hydrophobic
رشته های ضد رطوبت را توصیف می کند .چنین رشتههایی اغلب به منظور دور کردن رطوبت از بدن و به سمت سطح پارچه برای تبخیر سریع با رشته های آب دوست جفت شده اند.
پارچه های چند لایه
برای ساخت آن یک پارچه را با حرارت چسب و فشار به پارچه ای دیگر وصل ی کنند. پارچه های چند لایه از پارچه های روکش دار بادوام ترند.
پارچه های سبک وزن
برای فعالیتهای بسیار هوازی در هوای سرد مناسبترین نوع پارچه است. اغلب در لایه های زیری مانند لباس زیر بلند استفاده میشود.
ریز تارها – Micro fiber
تارهای محکم و بسیار لطیف که با قابلیت تنفس طبیعی با مقاومت در باد و آب ساخته می شود ریز تارها در بالا پوشها اغلب با یک پارچه ضد آب قابل تنفس چند لایه با با یک روکش ضد آب قابل تنفس همراه می شود.
مقاوم در برابر پارگی
معمولاً از نایلون یا پلی استر ساخته شده است . باد و آب را نگه میدارد و در برابر پارگی مقاوم است این کیفیت برای چادر بهتر از پوشاک است. چون در هوای مرطوب میتوانند موجب احساس سرد و نامطبوعی در تماس با پوست شوند.
درزهای عایق بندی شده
نوار ضد آب یا چسب در دوختها « درزهای » پوشاک و ابزار و یراق مربوط به کمپینگ بکار برده می شود.
عایق بخار
لایه ای از پارچه است که به روکش اضافه شده و از ورود بخار آب به داخل جلوگیری میکند.
تهویه
روزنه های داخل پارچه را که به حرارت و رطوبت اجازه قرار سریع میدهند را توصیف میکند.
مقاوم در برابر آب
پوشاکی که میتوانند برای مدت زمانی کوتاه در هوای نسبتا نمناکی در برابر رطوبت مقاومت کند اما ممکن است به تدریج کاملا خیس شوند. بیشتر پارچه های روکش دار در برابر آب مقاوم هستند ولی کاملا ضد آب نیستند.
ضد آب
پارچه هایی هستند که کاملاً جلوی عبور آب را می گیرند. پارچه های ضد آب اجازه رسوخ رطوبت به داخل را نمی.دهند اما میتوانند جلوی فرار رطوبت ناخواسته بدن را بگیرند. به این دلیل باید به دنبال بالاپوشی باشید که هم ضد آب و هم قابل تنفس باشد.
فتیله سازی
قابلیت پارچه در خارج کردن رطوبت و عرق از پوست و پراکنش آن از درون بافت پارچه است .این ویژگی در لباسهای مورد استفاده ورزشکاران در فعالیت های ورزشی دشوار و تخصصی بسیار اهمیت دارد .
مقاوم در برابر باد
پارچه های مقاوم در برابر باد میزان بادی که میتواند به درون پوشاک شما نفوذ کند را میکاهند . پوشاک مقاوم در برابر باد عموماً به صورت لایه ی بیرونی سبک وزنی که هم قابل تنفس و هم در برابر آب مقاوم است موجود میباشد.
ضد باد
این پارچه ، باد را از رسوخ به درون پوشاک شما باز میدارد و مانع از احساس سرما می شود.
اصول اولیه در پوشاک
پیش از آنکه بتوانید پوشاک مناسب را برای یک کمپینگ انتخاب کنید و آشنایی با پوشاک کوهنوردی پیدا کنید ، باید بدانید منتظر چه نوع هوایی نه تنها دماهای بالا و پایین مورد انتظار بلکه تغییرات دمایی که در طول روز به وقوع می پیوندد می باشید .
همچنین باید مقدار و نوع بارشی که در طول سفر احتمال دارد با آن مواجه شوید را پیش بینی کنید دفاتر توریستی و سایتهای اینترنتی هواشناسی میتوانند اطلاعات مفید بسیاری فراهم کنند همچنین مدت زمان ماندن در آن هوا را در نظر بگیرید سفرتان چقدر به طول می انجامد؟ چند لباس میتوانید حمل کنید و آیا در بین راه هیچ امـکانات شست و شوی لباس وجود دارد؟ و چه مدت میتوانید لباسهای کثیف را تحمل کنید ؟
الیاف طبیعی و مصنوعی
گرچه الیاف طبیعی جذاب به نظر میرسند اما نسبت به الیاف مصنوعی کمبودهای مهمی دارند نقصان در عملکرد آنها میتواند بخصوص وقتی هوا نامناسب است راحتی و ایمنی شما را به خطر بیاندازد در کل الیاف مصنوعی دهند. استفاده از این نو عملکرد بهتری دارند و کمپرهایی که به راحتی اهمیت میدهند نوع الیاف را ترجیح میدهند در ادامه به بررسی الیاف مختلف جهت آشنایی با پوشاک کوهنوردی می پردازیم.
کتان
پارچه ای با قدرت جذب بالا که در تماس با پوست راحت است تأثیر خنک کنندگی سریعی دارد که در یک روز گرم مناسب است. اما کتان در زمستان اصولاً با استفاده است. آب را از پوست دور کرده و بر خلاف پلی پروپلین رطوبت را نگه داشته و فضای هوای مرده داخل پارچه را از بینم بنابراین کتان بر خلاف پارچه هایی دیگر وقتی خیس شود شما را گرم نخواهد کرد. اگر در یک هوای سرد و پرسوز باشید کتان میتواند شما را در معرض هیپوترمی قرار دهد.
پَر
پرکن پر فقط برای کیسههای خواب نیست بلکه یکی از محبوبترین گزینهها برای پوشاک کمپینگ است به طور طبیعی گرم و نرم است و وقتی خشک باشد سبک . شکل بدن شما را به خود میگیرد در عین حال هر گونه رطوبتی را جذب میکند و به گرم نگه داشتن شما کمک مینماید در صورتی که در هوای بسیارمرطوب و سرد باشید . ویژگیهای جذبی آن میتواند یک نقطه ضعف .باشد به داخل ژاکت شما خیس شود پرها در هم فشرده شده و ویژگی است میدهند.
ریون – Rayon
ریون ترکیبی از خمیر سلولزی « معمولاً کاج، صنوبر یا صنوبر سوزنی »با پنبه دانه کتان پاکتان می.باشد پنبه دانههای کتان الیاف باقیمانده ای هستند که پس از فرایند پنبه پاک کنی به دانه کتان می چسبند ریون به دلیل قیمت پایین آن پارچه ای – مطلوب برای فضای آزاد است.
اَبریشم
ابریشم سبک وزن خنک و بسیار راحت است اما گران بوده و نیاز به مراقبت دقیق دارد. استفاده از آن در پوشاک فضای آزاد محدود به آستر دستکشها، جوراب ها و لباس زیر است ابریشم به عنوان یک عایق نه تنها به دلیل الیاف تو خالی آن مطلوب است بلکه وقتی خیس بشود هم ویژگی عایق سازی خود را حفظ می کند.
پَشم
پشم پارچه ای طبیعی است که از پشم حیوانات مختلف اما غالباً گوسفند درست شده است. ارزش عایق سازی پشم میتواند در یک کولاک برف موهبتی الهی باشد. گرچه پشم حتی وقتی خیس باشد عایق سازی میکند، حجیم است، به راحتی آب می رود، می تواند خارش آور باشد به سرعت آب را جذب میکند و وقتی خیس میشود بوی ناخوشایندی دارد. به علاوه هنگامی که پوشاک پشمی وارد آب میشوند بسیار سنگین می.گردند پوشاک پشمی نسبتاً ارزان قیمت هستند.
کاپیلن – Capilene ) Patagonia )
این پارچه لایه زیرین پلی استر پاتاگونیاست. سطح پارچه برای هیدروفیل (آب دوست کردن آن ساخته شده در حالی که درون آن ضد آب است. این ترکیب آب را بدون خیس شدن الیاف از پوست دور میکند.
کول ماکس (اینوستیا )
وقتی پوشاکتان خیس شده و به پوستتان می،چسبد فرایند تبخیر که پوست را/سنگ نگه میدارد را متوقف میکند کول ماکس برای حفظ یک هوای موجود بین شمار جامه ای که در تماس با پوست شماست ساخته شده تا موجب تسهیل تبخیر بود. این پارچه اصلا برای خنک نگه داشتن سربازان و افسران پلیس در یرمدان ساخته شد .
مخمل کبریتی
پارچه ای محکم است که مانند کرباس کتانی به نظر میرسد و همان احساس را دارد اما از کتان کرپاس کاربرد بهتری داشته و سالهای بیشتری دوام می آورد. با وجودی که نصف پارچه کتان وزن دارد اما سه برابر بیشتر قدرت مقاومت در برابر پارگی داشته و سه برابر بیشتر در مقابل جذب آب مقاوم است .
کُرک ( موی نرم)
کرک اغلب از پلاستیک پلی استر پلی پروپیلن و غیره ساخته شده .است کرک یک در هنگام خیسی گرم بوده و به صورت یک لایه خارجی با میانی قابل استفاده است کرک همچنین به منظور خشک نگه داشتن شما به خروج رطوبت کمک می کند. کرک در گزینه های سنگین متوسط و سبک وزن موجود است. به عنوان مثال برای یک لایه زیرین از پارچه سبک وزن با ساختار تک لایه که گاهی برای گرمای افزوده داخل آن برس زده شده و خارج آن نرم است به کار میرود نقطه ضعف ترک این است که مقاومت آن در برابر باد بسیار ضعیف است .
گورتکس
برای آشنایی با پوشاک کوهنوردی باید گورتکس و بیشتر بشناسیم. عموماً این جنس پارچه در مقایسه با سایر پارچه ها از قابلیت تنفس برخوردار بوده و همچنین ضد آب هم هست. در بارانی،ها بالا پوشها لباس های اسکی لباسهای پاروزنی، چکمه ها و دستکشها یافت میشود گرچه گورتکس به لحاظ فنی یک پارچه قابل تنفس است ولی هم چنان افرادی که از آن استفاده میکنند دچار احساس دم کردن میشوند و رطوبت کاملاً از آن خارج نمی شود
نایلون
یلون که پارچه ای مصنوعی است به طور گسترده ای در پوشاک و ابزار و یراق ریون ترکیبی از خمیر سلولزی (معمولاً) کاج صنوبر یا صنوبر سوزنی با پنبه دانه کتان پاکتان می.باشد پنبه دانههای کتان الیاف باقیمانده ای هستند که پس از فرایند پنبه پاک کنی به دانه کتان می چسبند ریون به دلیل قیمت پایین آن پارچه ای مطلوب برای فضای آزاد است.
پُلار گارد
پلارگارد یکی از اصلی ترین و با دوام ترین پرکنهای مورد استفاده در کیه خوابها و بالاپوشهاست پلارگارد وا نمیرود یا در هم فشرده نمیشود گرچه لوازم پر شده با آن به گونهای حجیم هستند.
پُلار تِک
این نام تجاری یک نوع کرک پلی استر است که هوای گرم را به سختی گیرانداخته و همچنان قابل تنفس است .
پُلی استر
این الیاف سریع خشک شونده قوی و مقاوم در برابر خراش و چروک معمولا با دیگر الیاف مصنوعی کتان و یا ریون ترکیب می شود.
پُلی پروپلین
پلی پروپلین یا پلی پرو آب گریز سریع خشک شونده جاذب رنگ و نگهدارنده دما .است پلی پرو از روزهایی که به عنوان پارچه بدیویی که وقتی شبسته میشد مستعد قلمبه شدن آب رفتن یا چروکیده شدن بود بسیار فاصله گرفته است لایه های پلی پروپیلین در تماس مستقیم با پوست بسیار موثر عمل میکنند.
پلی اورتان
پلی اورتان که به خاطر انعطاف پذیریش شناخته شده است در قوم الاستوم پلیمرهای لاستیک مانند و روکشهای پارچه ای استفاده میشود پارچه هایی که با پلی اورتان روکش شدهاند با دوام و ضد خش بوده در حالی که ترم سبک و قابل تنفس هم هستند . پلی اورتان همچنین برای ساخت اسپندکس نیز استفاده می شود .
پریما لفت – بریما لفت « بین المللی آلبانی »
پریما لفت ترکیبی از الیاف با قطر بزرگ و قطر کوچک است که برای ایجاد حالتی پر مانند در هم آمیخته شده اند نرم و عالی بوده و به طرز چشمگیری در برابر آب مقاوم است.
اسپندکس
اسپندکس یک نام بازرگانی است و برای آشنایی با پوشاک کوهنوردی حتما باید در مورد این نوع پارچه اطلاعات کافی داشته باشیم. این پارچه که کشش عالی و قدرت خوب را فراهم آورده همچنین مقاومت و استقامت خوبی ایجاد میکند در برابر اسیدهای بدن مقاوم بوده و دچار آسیب نمی شود. همیشه با الیاف دیگری همچون کتان پلی استر یا نایلون ترکیب می شود. از این نوع پارچه بیشتر در لباس های بیس یا لایه اول کوهنوردی استفاده می شود.
سوپلکس
یک پارچه نایلونی سبک است که حالتی خشک و کتانی دارد. برای تولید شورت های دومیدانی تا لباس اسکی استفاده میشود و این پارچه سریع خشک می شود، سخت و همچنان نرم و به قدر کافی همه فن حریف است. با ویژگی های جذب رطوبت بالای خود برای درزگیری دیگر پارچه های قابل تنفس استفاده می شود.
تینسولیت ( عایق نازک)
این عایق الیاف پلی استر با حجم کم است که گرما فراهم میکند. اغلب به دلیل ویژگی عایق بودن در روکشهای کفش و دستکش استفاده می شود.
اولترکس ۵
اولترکس یک روکش پارچه ای ،ضدآب ،ضدباد با دوام و بسیار قابل تنفس .است بیشترین حفاظت در شرایط آب و هوایی مختلف را فراهم می آورد.
تمیز کردن لباسهای استفاده شده در کمپ
لباسهای استفاده شده در کمپینگ باید در آب گرم و با صابون ملایم شـسته شود. برای از بین بردن لکه ها روی پارچه را با یک برس نرم به آرامی بسایید یا از برچسب راهنمای لباس کمک بگیرید تا بدانید آیا می توانید از مواد لکه بر استفاده کنید یا خیر.
وقتی که مدت ها از لباسشویی محروم هستید ممکن است با آبشور کردن لباس ها در باران به هدف خود برسید. لباسها را در طول بارش باران روی یک سنگ با هر سطح تمیز دیگری بالای زمین قرار داده و بگذارید آب باران کار شستن لباس را انجام دهد.
