توسط : حیوانات وحشی
حیوانات وحشی میتوانند آسایش ما را از بین ببرند، رو در رویی با یکی از حیوانات پشمالو همیشه خیلی راحت نیست . موجودات وحشی برنامه خودشان را دارند و تمایلات آنها میتواند غذا ، ابزار و یراق و حتی زندگیمان را با خاک یکسان کند.
پس ما چطور میتوانیم در قلمرو آنها ایمن و آسوده باشیم؟ پاسخ این است که مراقب رفتارمان باشیم ، با موجودات با احترام رفتار کنیم . یعنی آنها را مضطرب یا اذیت نکنیم ، خودمان را با عادات آنها تطبیق دهیم و احتیاطات لازم را برای جلوگیری از حمله حیوانات به کمپ بکار گیریم.
مشاهده پرندگان و حیوانات باید از دور باشد و نباید مزاحم آنها شد. در صورت مواجهه با حیواناتی در مسیر ، خود را آهسته کنار بکشید به آنها فرصت بدهید تا بتوانند خود را دور کنند. سعی کنید از مسیرهای سرازیری شان عبور کنید زیرا آنها برای فرار، معمولاً جهت سربالایی را انتخاب میکنند . فضای زیادی را برای آنها باقی بگذارید . زیرا مواجهه حیوان با انسان در یک محدوده کوچک ، خطر حمله را به وجود می آورد.
خرس ها
هیچ حیوانی به اندازه خرسها موجب وحشت در دل کمپ نشینان نمیشود . خوشبختانه خرسها از جمله حیوانات وحشی هستند که خیلی بندرت حمله میکنند . خرسها عموماً حیواناتی خجالتی و گوشه گیرند اما این روزها نسبت به انسانها حساس تر شده اند .
از قلمروی شخصی خرسها فاصله بگیرید ، از برخورد با آنها اجتناب کنید. اگر مجبور به عبور از محل زندگی آنها هستید، سر و صدای زیادی راه بیاندازید تا نزدیک شدن خود را به آنها اعلام کنید. اگر ناگهان با خرس رو برو شدید ، بر نگردید و فرار نکنید . فرار کردن از مقابل حیوانات باعث تحریک حس حمله خواهد شد. خرسها دوندگان خوبی هستند . در این گونه مواقع ، در جای خود بمانید ، به حیوان نگاه کنید و در حالی که کماکان به نگاه کردن ادامه می دهید، آهسته حرکت کرده و راه حیوان را باز کنید.
حس بویایی خرس بسیار قوی است و وسوسه ی غذای سهل الوصول در یک کمپ شلوغ میتواند به سرعت بر حجب طبیعی یک خرس غلبه کند. برنامه ریزی مناسب رمز جلوگیری از بروز مشکلات در قلمرو خرسهاست . در این خصـوص ذخیره مناسب غذا اهمیت ویژه ای دارد .
استفاده از قوطی هایی که خرس ها نتوانند بازشان کنند روش ایده آلی برای ذخیره غذاست. غذایتان را در این قوطی ها بسته بندی کنید و سپس آن را در محلی روی زمین که حداقل یک متر از چادر فاصله داشته باشد قرار دهید. خرس علاقه ی وافری به قوطی نشان خواهد داد، اما وقتی بفهمد که قوطی غیر قابل نفوذ است رهایش میکند و میرود. برخی از کمپ قوطی های فولادی قفل داری به نام جعبه خرس فراهم می آورند . در صورتیک جعبه خرس موجود باشد باید آن را استفاده کنید.
نکته
اگر موبایل دارید مطمئن شوید که در بخش تماسهای آن شماره تلفنهای مهمی همچون شماره دکتر ، داروخانه و بیمه سلامتیتان وجود داشته باشد.
اگر جعبه خرس قابل تهیه نیست و قوطی مناسبی هم ندارید ، تمام غذایتان در یک کیسه نایلونی قرار داده و آن را از یک درخت بیاویزید . کیسه باید در ارتفاع حداقل سه متری زمین آویزان شده و حداقل یک متر و نیم از تنه درخت فاصله داشته باشد.
چادرتان را هر جایی نصب نکنید . محلهای خواب را از جعبه های خرس و محل پخت غذا جدا کنید .
در صورت امکان چادرتان را دور از محل پخت غذا و در خلاف جهت باد قرار دهید. همچنین از برپایی کمپ در کنار جریان آب قوی بپرهیزید . خرسهایی که صدای شما را میشنوند معمولاً به شما نزدیک نمیشوند . همچنین شماره تلفنهای ادارات محلی « جنگلبانان پارک . نیروی انتظامی و غیره » را با خود همراه داشته باشید.
هر حادثه ی مربوط به خرسها را گزارش کنید .
نکته اخر این که حیوانات درست به اندازه ما حق آسایش دارند . اگر دقت نداشته باشید ، مزاحمت شما درون قلمروی آنها ممکن است جفت گیری یا لانه سازی آنها را مختل کند و یا با زمان تغذیه آنها تداخل داشته باشد. بنابراین همان طور که در درون جنگل و کوهها مشغول ماجراجویی هستید به آسودگی حیات وحش نیز به اندازه آسایش خودتان توجه کنید . به یاد داشته باشید که شما مهمانانی در خانه آنها هستید.
مارها
مارگزیدگی از مواردی است که خیلی باید در مورد آن هوشیارانه و با دقت عمل کرد؛ چرا که هرگونه غفلت ممکن است منجر به عوارض خطرناکی برای فرد شود. بنابراین لازم است مصدوم را حتماً و در اسرع وقت به مراکز درمانی منتقل کنیم تا تحت مراقبتهای لازم قرار گیرد.
همان طور که میدانید همه مارها سمی نیستند و در واقع به دو دسته سمی و غیر تقسیم میشوند . مارهای سمی از نظر میزان سمی بودن یکسان نبوده و با هم فرق دارند . همچنین از نظر شکل ظاهر نیز مارهای سمی و غیر سمی تفاوتهای آشکاری دارند . روشهای گوناگونی برای شناخت مارهای سمی و غیر سمی وجود دارد که در اینجا از ذکر این روشها خودداری میکنیم. شاید مناسب ترین و مفیدترین رویکرد این باشد که همه مارها را سمی قلمداد کنیم. در نزدیک شدن به مارها دقت کنیم و به هیچ عنوان خود را در شرایط خطر قرار ندهیم.
در صورتی که خود شما و یکی از همراهان دچار گزش یک مار شد ، چه کـارهایی باید و چه کارهایی را نباید انجام دهیم . اولین و مهمترین نکته چه در مارگزیدگی و چه در تمام آسیب دیدگیهای دیگر لزوم حفظ آرامش است. استرس درصد بالایی از کارایی شما را از بین میبرد . لزومی ندارد بترسید. شما گام در راهی گذاشته اید که پر از خطر است. قطعاً شما انسان خطر پذیری بوده اید که پا در جنگل ، کویر و یا کوهستان گذاشته اید . آرامش خود را حفظ کنید و مطمئن باشید که میتوانید خود و یا دوست خود را نجات دهید.
اطراف را به دقت نگاه کنید و مطمئن شوید که مار یا مارهای دیگر در محل وجود ندارند. در صورت وجود ، ترجیحاً به جای سعی در کشتن مار سریعاً از محل دور شوید. در صورتی که خطری وجود ندارد به هیچ عنوان مصدوم را وادار به حرکت نکنید. به دقت محل گزش را بررسی کنید. در مارهای سمی محل گزش به صورت یک یا دو سوراخ نسبتاً عمیق است. در صورتی که محل گزش به صورت یک ردیف دندان بود میتوانید خیالتان از بابت سمی نبودن مار راحت باشد و مطمئن شوید که شما یا دوستتان از گزش مار نخواهید مُرد.
سوزش ،تورم ، قرمزی محل ، تهوع ، استفراغ، سرگیجه ، کاهش فشار خون، ضعف ، و بسیاری علائم دیگر ممکن است در اثر گزش مار سمی ایجاد شود. البته وجود این علائم و علائم دیگر و شدت و ضعف آنها به عواملی همچون میزان سم ، نوع مار و حساسیت فرد بستگی دارد. اکثر گزیدگی ها در ناحیه دست و پاها اتفاق میافتد.
بنابراین توصیه می شود در مورد مارهایی که سم آنها از طریق اختلال در عملکرد دستگاه عصبی عمل میکند مانند مار کبری و مار مرجانی با استفاده از پارچه یا باندی که حدود ۴ تا ۵ سانتیمتر عرض داشته باشد، بالا و پایین محل گزیدگی را ببندید که البته این کار باید با رعایت اصول انجام شود. باند یا پارچه را طوری ببندید که یک انگشت براحتی از زیر آن عبور کند و مانع مصدود شدن خون سرخرگی نشود.
توجه
در صورتی که محل گزش در نزدیکی مفاصل است، از قرار دادن نوار در و مفصل خودداری کنید و نوار مورد نظر را فقط در بالای زخم « سمتی که به تنه نزدیک تر است » ببندید .
عضو زخمی را پایینتر یا هم سطح قلب قرار دهید. زیور آلات ، ساعت یا لباسهای تنگ را از اندام گزیده شده خارج کنید . استفاده از دستگاه پمپ مکنده ی مخصوص در ۳۰ دقیقه اول مارگزیدگی توصیه می شود . در صورتی که پس از ۵ تا ۱۰ دقیقه بعد از گزیدگی به بیمار رسیدید ، توسط ساکشن کردن می توانید ۲۵ – ۵۰ درصد زهر را خارج کنید . در صورت در اختیار داشتن محلول آنتی سپتیک یا صابون سطح زخم را با آن شستشو دهید.
در نقطه گزیدگی و درست با همان عمقی که نیش مار فرو رفته است در سطحی حدود ۴ میلی متر یک برش خطی بدهید . هیچ گاه روی ناحیه را برش ضربدری ندهید زیرا این کار ریسک بریده شدن اعصاب و عروق خونی را افزایش میدهد. زخم باید حدود ۲۰ دقیقه ساکشن شود. در صورتی که نجات دهنده خود زخم بازی در دهان یا اطراف دهان داشته باشد ،باید از این کار اجتناب نماید. مایع زخم که توسط ساکشن دهانی خارج میگردد ،باید مرتباً دور ریخته شود. با این حال اگر احتمالاً بلعیده شد ،جای نگرانی نیست؛ زیرا زهر در معده بی اثر می شود.
بسیاری از متخصصین با ساکشن دهانی مخالفند. اما احتمالاً شما هم با این نظر موافقید که باید برای نجات جان خود و یا دوستتان هر کاری می توانید انجام دهید. در صورت امکان اطلاعات صحیحی در مورد شکل مار به دست آورید. هرگز به بیمار اجازه ندهید که راه برود. بعد از انجام اقدامات گفته شده مصدوم را سریعاً به مراکز درمانی منتقل کنید به یاد داشته باشد که حتی با انجام یک ساکشن به موقع و دقیق باز هم مقداری از سم در خون مصدوم وجود دارد که باید با کمک پادزهر مناسب حذف شود.
نکته
سم بعضی از مارها « مثل مارکبرا و مار مرجانی » بر روی سیستم عصبی اثر می گذارد و با فلج کردن عضلات تنفسی باعث خفگی و مرگ فرد میگردد. ارایه ی کمکهای اولیه مناسب، به ویژه انجام تنفس مصنوعی « احیای قلبی – ریوی» در نجات زندگی این افراد از اهمیت خاصی برخوردار است.
