غار سنگ دروازه و دره لارک ؛ سفر به غار رازآلود و دره‌ی فراموش‌شده لارک

مسیر دسترسی به غار سنگ دروازه و دره لارک

از تهران که به سمت جاده­ ی هراز برانید، بعد از حدود ۳۵ کیلومتر به شهر آبعلی می­ رسید. تاکسی­ های چهار راه مینی­ سیتی و هم­چنین تاکسی­ ها و مینی­ بوس ­های سه­ راه تهران­پارس نیز شما را تا رودهن می­ برند. از رودهن به بعد نیز یا می ­توانید از راننده بخواهید شما را تا آبعلی برساند یا از تاکسی­ های رودهن – آبعلی استفاده کنید.

اتوبوس­ های آمل و خودروهای گذری از ترمینال شرق نیز شما را به آبعلی می­ رسانند. سه­ راه آبعلی جایی است که شما باید پیاده شوید. این سه ­راهی قبل از کارخانه ی دوغ آبعلی قرار دارد. در ادامه غار سنگ دروازه و دره لارک همراه ما باشید تا با جزییات بیشتری از این مقصد طبیعت گردی در خدمتتون باشیم.

شرح سفر به غار سنگ دروازه و دره لارک

یکی از نقاط بکر و زیبای اطراف آبعلی، دره­ ی لارَک است. این دره که راه ارتباطی قدیمی آبعلی به دماوند بوده، با وجود رودخانه و انبوه درختان زرشک و بید، محیطی سرسبز و آرام را فراهم آورده است. این مسیر هم­ اکنون می­ تواند به یک مسیر پیاده ­روی سبک چند ساعته از آبعلی به دماوند یا بالعکس تبدیل شود. این دره بعد از سادات­ محله قرار دارد که برای یافتن ابتدای مسیر، باید خود را به کوچه ی سنگ­ دروازه برسانیم. طبق آنچه گفته شد، وقتی به سه ­راه آبعلی رسیدید، بعد از عبور از پل روی رودخانه، خیابان اصلی آبعلی را به سمت جنوب یعنی سمت راست خود ادامه دهید.

پس از طی حدود یک کیلومتر بعد از عبور از کنار پیر چنار، به یک دو راهی می ­رسید که دو راهی سمت راست به سمت سادات ­محله و کریتون و دو راهی سمت چپ به سمت مجموعه ­ی کتاب­خانه­ ی عمومی رضوی آبعلی و مزار شهدای گمنام و حسینیه می ­رسد. کمی جلوتر، سمت چپ و روبه ­روی یک آرایشگاه، کوچه ی سنگ­ دروازه قرار دارد.به محض ورود با یک گاوداری مواجه می­ شوید و این یعنی شما راه را درست آمده ­اید.

این جاده ­ی خاکی به سمت دره ­ی لارَک می ­رود. از همین ابتدای جاده که نگاه کنید، در سمت راست خود، قبرستان روستا و کنار آن یک پارک کوچک با وسایل بازی می­ بینید که مکان خوبی برای اطراق و برپایی چادر کمپ است. این جاده ­ی خاکی بعد از 1/5 کیلومتر به یک دامداری می­ رسد که ورودی آن با یک در آهنی مسدود شده است. البته بعد از دامداری، یک کلبه ­ی شخصی وجود دارد که این راه تا آنجا ادامه خواهد داشت و در صورت جلب رضایت صاحبان کلبه و دامداری، می ­توانید راه را تا آنجا ادامه دهید.

مسیر ماشین رو از دامداری به بعد، برای خودروهای کمک ­دار مناسب است. با این وجود پیشنهاد می­ کنیم خودروی خود را همان ابتدای مسیر، در یک جای مناسب کنار قبرستان پارک کنید و خود را از لذت پیاده ­روی در این مسیر محروم نسازید. برای پیاده ­روی تا دامداری نیازی نیست از جاده حرکت کنید. مسیر دره را به موازات جاده طی کنید تا از درختان قیچ و سنجد و بوته­ های زرشک بهره­ مند شوید. برای دیدن غار، نزدیک دامداری که رسیدید، قبل از پیچ آخر به ارتفاعات سمت چپ در جهت شمال نگاه کنید. چند گرده­ ی سنگی می­ بینید که دهانه ­ی غار زیر نزدیک­ترین گرده ­ی سنگی قرار دارد.

اگر از نزدیک به دامداری نگاه کنید می ­توانید محل تقریبی غار را بیابید. دهانه­ ی غار حدود دویست متر از لبه ­ی جاده فاصله دارد. لازم به ذکر است عبور از این غار که چند ورودی نزدیک به هم دارد و در نهایت به یکی منتهی می ­شود، به لوازم فنی نیاز دارد و برای طبیعت­گردی مناسب نیست. فقط با رعایت احتیاط و استفاده از چراغ پیشانی، می­توانید چند متر اولیه ی آن را بپیمایید. ساکنان قدیمی آبعلی می­ گویند این غار در قدیم، پناه مسافران از حیوانات و تغییرات سخت آب­ و هوایی و در گذشته­ های دورتر مکانی برای حفظ وسایل قیمتی بوده است.

همین قول باعث شده است چشم طمع برخی افراد به این غار معطوف شود، از این رو متاسفانه نشانه­ های حفاری­ های غیر مجاز در این غار به وفور به چشم می­ خورد. به همین دلیل بیشتر مسیرهای غار مسدود است و احتمال ریزش خاک­ های زیر پا وجود دارد. این غار دو دهانه دارد که دهانه ­ی اول تقریباً مسدود است و دهانه­ ی دوم حدود چهل متر طول و ۱۲ متر عمق دارد. در انتهای این غار نهشته هایی از قبیل گل­ کلمی، فلوستون و چِکَنده و مقداری استخوان دیده می­ شود. در غار دوم یکی از مشهورترین غارزیان یعنی خفاش دیده می­ شود.

قبل از آخرین پیچ منتهی به دامداری، سمت چپ جاده، دره­ ای پر درخت به همراه جوی آبی شما را به سمت دماوند هدایت می­کند.(اگر بخواهید به سمت پیست اسکی آبعلی یا ارتفاعات دشت مشا بروید، هر یک از یال­ های سمت چپ را که انتخاب کنید به خط الرأس می ­رسید. دکل تاسیسات پیست را هم می­ توانید از داخل همان دره ببینید. پیمایش این مسیر در زمستان، نیازمند داشتن مهارت لازم در این زمینه است.)

اگر در فصل گرم سال این مسیر را طی می­ کنید، بدانید از اواسط مسیر، آب قطع می ­شود، به ­همین خاطر ظرف­ های خود را از آخرین جایی که مناسب می­ دانید، پر کنید. در زمستان، قسمتی از این مسیر که کاملاً درون یک دره ­ی کوچک قرار دارد، یخ­ زده است و آب­زیر یخ جریان دارد.

اگر با احتیاط عبور کنید و اطلاعات اندکی در مورد نحوه­ ی عبور از یخ و برف داشته باشید، لحظات لذت­ بخشی را سپری خواهید کرد. از آخرین پیچ منتهی به دامداری، در کنار جویبار و درختان اطراف آن، 1/5 کیلومتر که بروید، دو دره پیش روی شما قرار می­ گیرد که پاکوب سمت راست پررنگ­ تر است. راه اصلی، همان مسیر سمت راست است که از درون دره به تدریج ارتفاع می­ گیرد.

(اگر مسیر سمت چپ را هم ادامه دهید، با طی شیبی تندتر به انتهای جاده ­ی معدن می ­رسید که باز دو راه پیش رو دارید. یکی آنکه از مسیر جاده­ ی پر از خاک معدن بازگردید. دیگر اینکه در جهت شرق ارتفاع بگیرید و با ادامه ­ی مسیر کوه­نوردی، از کنار معدن و رفتن روی خط الرأس، خود را به دماوند برسانید. این مسیر علاوه بر طولانی بودن، پاکوب مشخصی ندارد و ممکن است گرد و خاک اطراف معدن شما را اذیت کند.)

مسیر سمت راست به یک فضای وسیع زیبا و گوسفندسرا می­ رسد که آب گوارای چشمه از طریق لوله­ ای برای آشامیدن در دسترس است. این فضای وسیع که در هر فصل زیبایی خاصی دارد، منطقه ­ی مرغ­ جورون نامیده می ­شود. از سمت چپ چشمه، یک راه پاکوب، ادامه­ ی مسیر را در جهت جنوب شرقی به شما نشان می­ دهد که در نهایت به گردنه منتهی می­ شود. روی گردنه که قرار بگیرید، منطقه و معدن اسب­ چران را مشاهده می­ کنید. با کم کردن ارتفاع در جاده­ ی معدن قرار گرفته و به سمت جنوب ادامه دهید.

بعد از دو کیلومتر، به یک سه­ راهی می­ رسید  که مسیر سمت راست شما را به کیلومتر پنج جاده­ ی اصلی گیلاوند – رودهن و مسیر سمت چپ به داخل شهر دماوند و کنار کارخانه­ ی آب معدنی و دانشگاه پیام ­نور دماوند می ­رساند. فاصله ­ی هر دو مسیر، سه کیلومتر و خاکی است. اگر به سمت دماوند بروید، به­ راحتی می­ توانید برای بازگشت به تهران با تاکسی ­ها و مینی­ بوس­ های مستقر کنار پارک شقایق، واقع در سه ­راهی گیلاوند خود را به سه­ راه تهران­پارس برسانید. کل مسیر پیاده ­روی از آبعلی تا دماوند، ده کیلومتر است.

در سفر به غار سنگ دروازه و دره لارک کجا بمانیم؟

اطراف آرامگاه ابتدای مسیر در آبعلی، پارک شهدای آبعلی در ابتدای دره ­ی لارَک، اطراف امام­زاده ابراهیم، چشمه و گوسفند­سرای مرغ جورون در طول مسیر، فضای مناسبی برای اردو زدن دارند. هم­چنین می ­توانید در مساجد و حسینیه­ ی آبعلی، با هماهنگی متولیان آن اقامت نمایید. اما بهتر است به گونه­ ای برنامه ریزی کنید که این مسیر را یک­ روزه بپیمایید  و نیازی به شب ­مانی نداشته باشید.

نکات کلیدی غار سنگ دروازه و دره لارک

به دامداری که برسید به احتمال زیاد با پارس گله­ ای سگ مواجه می ­شوید، به همین دلیل تدابیر لازم برای مقابله­ ی احتمالی را از قبل در نظر بگیرید. گروهی بودن شما  از انگیزه­ ی سگ­ ها برای آسیب­ رسانی به شما می­ کاهد. هر چقدر زودتر از محیط گاوداری فاصله بگیرید، به نفعتان است.

نحوه ­ی رویارویی با سگ

در صورتی که گله­ ی گوسفندی در مسیرتان وجود دارد، حتما به صورت گروهی حرکت کنید و سعی کنید تا جایی که می­ توانید از گله فاصله بگیرید. ابتدا از وجود چوپان و محل استقرار وی مطلع شوید تا در مقابله با سگ­ ها از خود چوپان یا صاحب سگ کمک بگیرید. در برخورد با سگ­ های گله نباید سر به سر آن­ها گذاشت و آن­ها را عصبانی ­تر کرد، زیرا در این صورت نارضایتی صاحب گله را نیز فراهم کرده ­اید. به هیچ عنوان هنگام رو به رو شدن با سگ فرار نکنید و سعی کنید حتماً چوب­ دستی یا چیزی شبیه به آن به همراه داشته باشید تا با بلند کردن آن، حیوان را بترسانید.

سگ از شما سریع­ تر است حتی اگر سوار دوچرخه باشید. شما با دویدن غریزه ­ی شکار او را هم تحریک می­ کنید. به یاد داشته باشید سگ ­های کوهستان اغلب مثل بسیاری از سگ­ های خانگی تربیت ­شده، نیستند. بنابراین دلیل ندارد برای صمیمی شدن با آن­ها و یا تحریک شان اشتیاق نشان دهید. در هنگام حمله، هر چیزی که بتواند در دهان سگ قرار بگیرد و یا سدی بین دندان­ های او و بدن شما باشد مانند لباس یا کوله­ پشتی، بسیار مفید خواهد بود.

حتی اگر لازم باشد بهتر است سگ پای شما را گاز بگیرد تا نقاط حساس بدن شما را. گرچه شاید گفتنش آسان باشد، اما هر چه خونسردتر باشید، کارتان راحت­تر خواهد بود. سگ به خوبی حس می­کند که شما چقدر ترسیده­ اید و اگر خود را قوی­تر ببیند مشکلات شما بیشتر خواهد شد. سگ­ هایی که تعلیم ندیده باشند، کوله­ پشتی، لباس یا هر چیز دیگری را که به بدن متصل است، جزیی از بدن می­ دانند. با هوشیاری از چنین وسایلی برای منحرف کردن دندان­ های سگ استفاده کنید.

اگر سگ شما را گاز گرفته و قسمتی از بدن در دهان حیوان قرار دارد، به او فرصت ندهید. اقدام بعدی سگ حرکت دادن سر به اطراف و تبدیل زخم نقطه­ ای به پارگی­ های عمیق خواهد بود. اگر امکان دارد با همه ­ی قدرت، وزن خود را روی حیوان بیندازید و با بیشترین فشار ممکن، زانوهای خود را روی انتهای گردن و دنده ­های حیوان بکوبید. اگر کارتان را درست انجام دهید می ­توانید دنده­ های سگ را بشکنید، چون بدن سگ در این ناحیه ضعیف است. بلند کردن پاهای عقب سگ می ­تواند او را دچار سردرگمی­ کند.

پاها را بلند کنید و محکم به طرف گردن فشار دهید. در این حالت سگ بی ­حرکت می شود و فرصت بیشتری به شما می ­دهد تا کمک برسد. اگر سگ فرد دیگری را گاز گرفته است، با یک چوب محکم، شدیدترین ضربه ­ای را که می­ توانید به پشت گردنش بزنید.

فراموش نکنید سگ­ های متوسط و بزرگ جمجمه­ ای قوی دارند و ضربه زدن به جمجمه ممکن است تنها حیوان را عصبانی­ تر کند. ضربه به پشت گردن در نزدیکی سر بهترین اقدام ممکن است. به همراه داشتن کپسول­ های دودزا، انواع ترقه ­های صدادار، چاقو سفری  مناسب، اسپری فلفل و مانند آن می­ تواند هنگام جدی شدن حمله ­ی حیوان به شما کمک کند.  البته برای حمل این وسایل مقررات مربوط به آن را از قبل در نظر بگیرید.

آشنایی با خفاش ها و نحوه مواجه با آنها

یکی از موجوداتی که در غارها زندگی می­ کنند خفاش­ ها هستند. بیشتر این پستانداران برای مسیریابی و شکار طعمه، از سیستم بازیابی امواج استفاده می­ کنند. این امواج ماوراء صوت که مانند رادار عمل می­ کنند، به وسیله ­ی دهان یا بینی تولید می ­شود و پس از برخورد با اجسام مختلف به وسیله­ ی گوش ­ها که ساختمان پیچیده­ ای دارند، دریافت می­ گردد. ارتباط خفاش­ ها با یکدیگر نیز از ایجاد صدا با لرزاندن تمام بدن، پاها و بال­ ها برقرار می­شود.

این حرکات غیر معمول و داشتن زندگی شبانه ­ی خفاش ­ها، تصویر نادرستی در اذهان عمومی از خطرناکی و شرارت آن­ها ایجاد کرده است. در صورتی که این حیوانات دارای جایگاه ویژه­ای در اکوسیستم طبیعی هستند.

توجه داشته باشید که در هنگام بازدید از غارها، به این موجودات آسیبی نرسانید. گرفتن نور مستقیم به سوی آنها، ایجاد سروصدا، به دام انداختن و حمله­ ور شدن به سمت آنها، زندگی این موجودات را به مخاطره می­ اندازد. برخی از خفاش ­ها در زمستان به خواب می ­روند و سوخت و ساز بدن آن­ها به یک صدم زمان فعالیت عادی کاهش میابد. برخی نیز به خواب روزانه فرو می­روند و سوخت و ساز بدن شان به یک دهم کاهش میابد. در این حالت بیدار شدن یا جنب و جوش آن­ها باعث از دست رفتن انرژی زیادی از آن­ها می­ شود و به علت نبود غذا، ممکن است با مشکل جدی مواجه شوند.