جهت یابی به کمک لوازم و تجهیزات

مقدمه

جهت یابی و یافتن مسیر از مهارتهای مهم و ضروری برای کسانی است که قصد دارند مدتی در طبیعت اقامت کنند. از آنجا که اهداف افراد از اقامت در طبیعت مختلف بوده و شامل اهداف  تفریحی ،تربیتی ، اکتشافی ، درمانی و… میباشد. لذا گاه نیاز به دور شدن آنها از محل کمپ می باشد. به همین جهت در این مقاله به جهت یابی به کمک لوازم و تجهیزات پرداخته میشود .

۱ – سیستم محل یابی جهانی GPS

GPS چیست؟

سیستم جهت یابی جهانی،  یک سیستم راهبری و مسیریابی ماهواره ای است که از شبکه ای با ۲۴ ماهواره تشکیل شده است. این ماهواره ها به سفارش وزارت دفاع ایالات متحده ساخته و در مدار قرار داده شده اند این سیستم در ابتدا برای مصارف نظامی تهیه شد. ولی از سال ۱۹۸۰ استفاده عمومی آن آزاد و آغاز شد.

خدمات این مجموعه در هر شرایط آب و هوایی و در هر نقطه از کره زمین در تمام ساعات شبانه روز در دسترس است پدید آوردندگان این سیستم ، هیچ حق اشتراکی برای کاربران در نظر نگرفته اند و استفاده از آن رایگان است.

ماهواره های این سیستم ، در مداراتی دقیق هر روز ۲ بار به دور زمین می گردند و اطلاعاتی را به زمین مخابره میکنند گیرنده های GPS این اطلاعات را دریافت کرده و با انجام محاسبات هندسی ، محل دقیق گیرنده را نسبت به زمین محاسبه می کنند. در واقع گیرنده زمان ارسال سیگنال توسط ماهواره را با زمان دریافت آن مقایسه می کند . از اختلاف این دو زمان فاصله گیرنده از ماهواره تعیین میگردد. حال این عمل را با داده های دریافتی از چند ماهواره دیگر تکرار میکند و بدین ترتیب محل دقیق گیرنده را با اختلافی ناچیز، معین میکند.

گیرنده به دریافت اطلاعات همزمان از حداقل ۳ ماهواره برای محاسبه ۲ بعدی و یافتن طول و عرض جغرافیایی و همچنین دریافت اطلاعات حداقل ۴ ماهواره برای یافتن مختصات سه بعدی نیازمند است با ادامه دریافت اطلاعات از ماهواره ها گیرنده اقدام به محاسبه سرعت ، جهت ، مسیر پیموده شده ، فواصل طی شده ،  فاصله باقی مانده تا مقصد، زمان طلوع و غروب خورشید و بسیاری اطلاعات مفید دیگر، می نماید .

گیرنده GPS

بسته به نوع مصرف و بودجه میتوانید از طیف وسیع گیرنده های GPS بهره ببرید. همچنین ، باید از در دسترس بودن نقشه مناسب و به روز جهت ناحیه مورد استفاده تان ، اطمینان حاصل کنید امروزه بهای گیرنده های GPS بطور چشمگیری کاهش پیدا کرده است و هم اکنون در کشور ما با بهایی معادل یک عدد گوشی متوسط موبایل نیز میتوان گیرنده GPS تهیه کرد در کشورهای توسعه یافته از این جهت کمک به راهبری خودرو ، و کشتی و انواع وسایل نقلیه بهره گیری می شود. دقت مکان یابی این سیستم در حد چند متر می باشد، که بسته به کیفیت گیرنده تغییر می کند.

هر کس که بخواهد جهت یابی کند باید بداند کجاست و به کجا میرود به این سیستم نیازمند است،  با توجه به نزول شدید بهای گیرنده های این سیستم ، و افزایش امکانات آنها، این تکنولوژی در آینده نزدیک بیش از پیش در اختیار همگان قرار خواهد گرفت.

2- قطب نما

طرز کار قطب نما

برای جهت یابی به کمک قطب نما هنگام بازکردن در قطب نما عقربه آن آزاد میشود و حول محور خود می چرخد و سپس به علت نیروی مغناطیسی کره زمین همیشه در یک جهت معین که همان میدهد. قطب شمال مغناطیسی است می ایستد و آن را به ما نشان می دهد.

عقربه مذکور هیچگاه اشتباه نمیکند مگر آن که در نزدیکی اشیای آهنی یا فولادی و یا کابلی قرار گرفته باشد بنابراین ، هنگام استفاده از قطب نما بایستی مطمئن شویم که از اشیای انحراف دهنده ، بطور کلی دور است توجه کنید که هنگام سفر حتما در قطب نما به خوبی بسته شده  باشد ، زیرا این در پوشش است که عقربه ها را محافظت میکند و از حرکت و لرزش آنها هنگام سفر جلوگیری میکند .

استفاده از قطب نما به روی نقشه

1- قطب نما را روی نقشه قرار دهید به طوری که لبه آن در امتداد مسیر حرکت  باشد .

۲-  نقشه و قطب نما را بچرخانید تا زمانی که علامت N قطب نما ، جهت شمال مغناطیسی را روی نقشه نشان دهد مطمئن شوید که خط -شمال – جنوب با نصف النهار نقشه موازی باشد .

3- قطب نما را به صورت افقی در مقابل خود بگیرید. بدن خود را تاحدی بچرخانید که شمال سوزن قطب نما کاملا به روی قسمت قرمز (شمال) در راستای شمال – جنوب باشد.

تاریکی یا مه غلیظ و مشخص نبودن مسیر

حلقه شیشه ای در قطب نمای عدسی دار ، دو خط دارد. یکی از خطها بلند و دیگری کوتاه است .آنها با هم زاویه ۴۵ درجه را می سازند.

قطب نمای خود را به سمت شمال بچرخانید. یکی از خطهای حلقه شیشه ای را به سمت مسیری که شما میخواهید بروید ، بچرخانید. در قطب نماهای با کیفیت تر یکی از خطوط و نوک سوزن به سمت شمال شبرنگی است. تا قطب نما در شب هم کاربرد داشته باشد.

شما می توانید در مسیر انتخاب شده پیش بروید و به وسیله اشاره گر قطب نمای شمال مغناطیسی از درستی مسیرتان مطمئن شوید و مسیرتان را با خطی که در حلقه شیشه ای انتخاب کرده اید کنترل و چک کنید.

3- نقشه

نقشه ها قسمتی از سطح زمین را نشان میدهند در نقشه سطح زمین در مقیاس بسیار کوچکتر است مقیاس ، بیان کننده نسبت اجسام در زمین و نقشه است .

مقیاس عددی نقشه نسبت فاصله افقی روی نقشه را با فاصله افقی همان قسمت در روی زمین بیان میکند که معمولاً به صورت کسری نوشته میشود و کسر نماینده (RF) نامیده میشود.

مثلاً ۵۰۰۰۰/۱RF یا 1:50000 یعنی که یک واحد اندازه گیری شده در نقشه برابر با ۵۰۰۰ واحد یکسان در روی زمین است.

فاصله دو نقطه روی زمین از طریق اندازه گیری فاصله همان دو نقطه در روی نقشه محاسبه میشود و ضرب آن در مقیاس نقشه از طریق نسبت RF به دست می آید.

برای تعیین فاصله زمینی مستقیم بین دو نقطه روی نقشه این گونه عمل می کنید : لبه صاف یک تکه کاغذ را روی نقاط قرار دهید هر کدام از نقاط را بر روی کاغذ علامت بزنید کاغذ را به مقیاس گرافیکی تبدیل کرده و فاصله زمینی بین نقاط را محاسبه کنید.

برای اندازه گیری فاصله جادههای پیچ در پیچ ، رودخانه یا هر مسیر مورب و منحنی از لبه کاغذ استفاده کنید در روی کاغذ یا نزدیک لبه کاغذ یک علامت بزنید و در جایی که منحنی اندازه گیری میشود علامت دوم را بزنید کاغذ را تا نقطه ای که مسیر مستقیم است ادامه دهید و هم روی کاغذ و هم روی نقشه علامت بگذارید دو علامت ضخیم را روی هم قرار دهید.

نوک مداد را روی کاغذ بگذارید و آن را نگه دارید و کاغذ را بچرخانید تا مسیر مستقیم دیگر بدست آید دوباره روی کاغذ نقشه علامت بگذارید این عمل را ادامه دهید تا اندازه گیری کامل شود بعد کاغذ را روی مقیاس گرافیکی قرار دهید و فاصله آنها را محاسبه کنید.

مراقبت از نقشه ها

تمام نقشه ها باید به درستی جمع شوند نقشه ها باید برای کوچکتر شدن و قابل حمل شدن ، تا شوند تا به راحتی مورد استفاده قرار گیرند. لازم نیست که برای هر بار استفاده کل تاها را باز کنیم پس از تا کردن ، نقشه را در مکانی مطمئن بگذارید تا خراب نشود. طوری آن را تا بزنید که لبه ها و گوشه های نقشه در هنگام باز شدن صدمه نبیند.

بیشتر نقشه ها چاپی هستند بنابراین باید در برابر آب ، رطوبت و گل و لای محافظت شوند برای حفاظت بیشتر نقشه ها را در جلدهای ضد آب بگذارید برای این کار پوششهای مناسب و قابل حمل در دسترس .هست در گردشهای پیاده از نقشه هایی استفاده میشود که روی کاغذ پلاستیکی ضدپارگی و ضد آب چاپ شده باشند.

اگر لازم است که نقشه را علامت گذاری کنید از ماژیک های روشن استفاده کنید که بتوان،  بدون این که نقشه کثیف یا لکه شود آن را پاک کرد اطلاعاتی که لازم است باید مرتب و تمیز در حاشیه نقشه نوشته شود.

برای خرید تجهیزات جهت یابی به فروشگاه کژوان سر بزنید.