توسط : باغ فین:
باغ فین در شهر کاشان واقع شده و به واسطه کثرت اشجار و آب و هوای خوب یکی از تفرجگاه‌های اطراف کاشان است.آب آن از چشمه سلیمانیه که به واسطه کیفیت‌های خاص خود مانند صافی و پاکی و روشنایی کم نظیر و همچنین ثابت و تغییر ناپذیرش همواره مشهور و ضرب المثل بوده، تامین میشود.
بناهای تاریخی این باغ عبارتند از: سردر ورودی، برج و بارو، شتر گلوی صفوی وسط باغ، شتر گلوی فتحعلیشاه، اتاق شاه نشین جنوب شرقی باغ، موزه غرب باغ، حمام‌های کوچک و بزرگ و کتابخانه شرق باغ. در این باغ به ترتیب شاه صفی، شاه سلیمان، شاه طهماسب شاه عباس، کریم خان زند و فتحعلی شاه بناهایی را مرمت و اضافه نموده‌اند. در دوران صفوی و قاجار از رونق زیادی برخوردار بود، ولی با آغاز انقلاب مشروطیت و همزمان با کاهش امنیت منطقه، تمامی در و پیکر و اشیای داخل آن به غارت رفت و رو به ویرانی نهاد.
مسجد و مدرسه آقا بزرگ (کاشان):
بنای مسجد و مدرسه آقا بزرگ یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین مساجد دوره قاجار در ایران و شهر کاشان به شمار می‌آید این بنا در خیابان فاضل نراقی کاشان واقع شده است. تمامی این گنبد که جزو بزرگترین گنبدهای آجری است با آجر ساخته شده و تزیینات به کار رفته در این بنا عبارت است از: کاشی کاری، آجرکاری، کتیبه کاری، نفیس گچی و کاشی، مقرنس کاری، خطاطی، ثلث و نستعلیق و نقاشی که نقاشی‌های این مدرسه توسط استاد محمد باقر قمصری صورت گرفته است.
این مسجد دارای سردر زیبایی است که سقف آن با مقرنسهای معلق گچی و نقاشی تزیین یافته و دیوارهای جلوخان از کتیبه بالای سردر تا کف تختگاههای طرفین درگاه با کاشیهای خشتی الوان پوشیده شده است.هیئت اصلی بنا و گنبد و بارگاه باشکوه آن به واسطه عظمت ساختمان و طرح عالی و نقشه بینظیر به خصوص دقایق و فنون معماری اصیل ایرانی که در آن بکار برده شده یکی از بناهای مهم ایرانی اسلامی بشمار میرود.
خانه عامریها:
خانه عامریها که در خیابان علوی کاشان قرار دارد در دوره زندیه احداث و در دوره قاجار به وسیله سهام السلطنه عامری توسعه یافته است و مجموعه ای است زیبا که به وسیله اداره میراث فرهنگی کاشان در دست مرمت و تغییر کاربری است تا به اقامتگاه گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شود.
مشهد اردهال:
مشهد اردهال روستایی در ۴۲ کیلومتری غرب کاشان در ایران است این روستا در میان افراد محلی به مشهد قالی نیز مشهور است. در این محل بنای امامزاده سلطان علی بن محمد باقر قرار دارد که قدمت آن به سده ششم هجری میرسد. در روایت تاریخ می‌گویند مردم فین کاشان در سال ۱۱۳ هجری قاصدی را به نام عامر بن ناصر فینی به مدینه نزد امام محمد باقر فرستاده بودند و از او درخواست پیشوایی را داشتند.
امام فرزند خود سلطان علی برادر امام جعفر صادق (علیه السلام) را رهسپار ایران و شهر کاشان کرد امامزاده به کاشان رسید و در محله فین بزرگ ساکن شد و تابستان‌ها به دلیل گرمی هوا به منطقه اردهال می‌رفت. چند سالی اوضاع بدین صورت بود تا اینکه امامزاده سلطان علی از نفوذ زیادی در بین مردم برخوردار گشت و این باعث ترس حاکم اردهال که زرین کفش بارکرسفی نام داشت.
وی سپاهی را برای قتل حضرت سلطان علی به منطقه می‌فرستد و آن حضرت سرانجام در یک جنگ نابرابر روش طول کشید، همراه یارانش در منطقه ییلاقی اردحال به شهادت رسید. مردم فین پس از شنیدن خبر سراسیمه به طرف اردهال حرکت می‌کنند، ولی زمانی می‌رسند که حضرت به شهادت رسیده است، آنها حضرت را در قالی می‌پیچند و در نهر آبی که در آن نزدیک است، شستشو می‌دهند و دفن می‌کنند.
از آن زمان تاکنون همه ساله در دومین جمعه مهرماه و با حضور هزاران نفر از مردم فیلم و کاشان آیین سنتی مذهبی قالیشوییان برگزار میشود. چوب‌هایی که افراد در دوم جمعه مهرماه هر سال به دست می‌گیرند دو روایت دارد. اول اینکه برای شستن قالی‌ها در مشهد اردهال به کار میرود و دوم اینکه افراد آنها را به نشانه خونخواهی به دست می‌گیرند. در این مراسم هزاران نفر از چوب به دستان فینی، قالی مقدس را به نشانه سجاده گلگون حضرت سلطان علی بن امام محمد باقر (علیه السلام) به دوش گرفته و حسین حسین گویان به طرف چشمه آبی برده و پس از شست و شو، دوباره به آستان مقدس این امامزاده عظیم الشأن برمی‌گردانند.
هر ساله مشتاقانه این مراسم از شهرهای دور و نزدیک برای دیدن آیین قالیشوییان به این روستا می‌آیند.
قالیشوییان از کهنه‌ترین آیینهای سنتی مذهب ایرانی اسلامی است که همزمان با بزرگداشت شهادت حضرت سلطان علی بن امام محمد باقر (علیه السلام) در اردهال برگزار میشود.
مقبره ابولؤلؤ:
از بقای مشهور دیگری که بسیار مورد توجه مردم قرار دارد مقبره ابو لولو معروف به بابا شجاع الدین، در شرق جاده فین در شهر کاشان است. این بقعه، صحن و سرا، رواق و گنبدی مخروطی دارد که با کاشیهای فیروزه‌ای و الوان پوشیده شده است. تاریخ بنای اولیه گنبد و بارگاه او معلوم نیست؛ ولی بر کاشیهای قبر تاریخ ۷۷۷ هـ.ق دیده میشود که ضریح ساده چوبی آن را در بر گرفته است.
به گفته برخی از مولفین اسلامی ابولولو فیروز، جوان صنعتگر از مردم فین کاشان بود که اعراب او را به بردگی به مدینه بردند و چون بر اثر تحمل شکنجه‌های فراوان به جان آمده بود از راه کینه جویی، عمر خلیفه دوم را به قتل رساند.
نیاسر: نیاسر از جمعه شهرهای سرسبز و دیدنی کاشان به شمار می‌آید که در ردیف جاذبه‌های طبیعی ایران، جایگاه خاصی دارد. همه ساله در فصل بهار با به گل نشستن گلستانهای نیاسر، زمزمه سفر به این شهر آغاز میشود و هزاران گردشگر داخلی و خارجی، به شوق دیدن جاذبه‌های تاریخی و طبیعی، خصوصاً آبشار بسیار زیبای نیاسر پای به این شهر می‌گذارند.
با توجه به اسناد موجود بیش از نیمی از گل‌های محمدی منطقه در این شهر تولید میشود.
از جاذبه های تاریخی و طبیعی نیاسر میتوان آتشکده غار ،ویس آبشار بسیار زیبای نیاسر باغ تالار و حمام قدیمی را نام برد.
قمصر:
شهر قمصر یکی از دیدنی ترین شهرهای استان اصفهان و شهری سرسبز واقع در جنوب شهر کاشان که از دیرباز به دلایل مختلف طبیعی و فرهنگی مورد توجه عموم مردم بوده و بسیاری از جهانگردان نیز به شوق دیدار از گلستانهای روح انگیز و چشم اندازهای زیبا و دلپذیر این دیار مسافتی طولانی را طی مینمایند گل و گلاب و گلابگیری نیز بر جاذبه و اهمیت این شهر افزوده و نوعی قداست به آن داده است.
برگزاری سالیانه جشنواره گل و گلاب در این فصل در قمصر نیز خود باعث جلب گردشگران بسیاری میشود. آب و هوای این شهر معتدل و خشک بوده و متوسط میزان بارندگی سالیانه آن ۱۹۵ میلیمتر میباشد.
باغهای گل محمدی، زیارتگاههای امامزاده میرداود و میرسلیمان و مسجد جامع قمصر از جمله مکانهای دیدنی این شهر هستند. ضمن آنکه مراسم گلابگیری سنتی و صنعتی این شهر نیز از شهرت جهانی برخوردار بوده و در اردیبهشت ماه هر سال هزاران توریست داخلی و خارجی را به این شهر جذب مینماید.
چهار طاقی و چشمه:
نیاسر آتشکده به شکل یک بنای چهارطاقی بر روی یکی از ارتفاعات نیاسر در دوره ساسانی ساخته شده است و برای انجام آیینهای خاص زرتشتی از آن استفاده میشده.
یکی از کهنسال‌ترین چشمه‌های موجود در کشور که احداث و حفر آن را به اسکندر بن فیلقوس نسبت می‌دهند. یک مسجد نیز بعدها بر روی سرچشمه آن ساخته شد. آب زلال یکی از زیر مسجد به داخل استخر کوچک سرازیر شده پس از گذشتن باغ تالار به صورت آبشاری به سمت پایین سرازیر میشود.
غار نیاسر:
این غار از عجایب و نوادر آثار باستانی شهر کاشان است در حدود ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ سال قبل در دل کوه کرکس و بر فراز تپه های آهکی مشرف بر نیاسر کاشان و احتمالاً با مقاصد آیینی و مذهبی به صورت تونل سنگی پرپیچ و خم با ابزارهای ابتدایی کنده شده است. غار نیاسر شامل مجموعه زیرزمینی و پیچیده ای است که از راهروهای تنگ و طولانی و اتاقها و چاههای متعددی تشکیل شده و دسترسی به اعماق آنها بدون بهره گیری از وسایل پیشرفته امروزی ممکن نیست
این غار که به سوراخ رئیس یا غار ویس شهرت دارد قرنها نامکشوف ماند و در هیچ یک از متون تاریخی و آثار تحقیقی قرون اخیر و علیرغم ذکر سایر بناهای تاریخی منطقه نظیر آتشکده نیاسر (بنا شده توسط اردشیر بابکان مؤسس سلسله ساسانیان) مورد اشاره قرار نگرفته است.
از شگفتیهای این غار ساخت آن توسط انسان است کمبود هوا در هیچ نقطه ای از آن احساس نمیشود و حتی در عمیقترین نقاط آن عمل تهویه به طور طبیعی انجام میگیرد یکی از فرضیات در مورد منشأ تاریخی این غار بیانگر این است که در ساخت آتشکده نیاسر از سنگهای تراشیده شده حاصل از کندن غار استفاده شده است. احتمالاً زمان حفر غار پیش از احداث آتشکده بوده است.
شهر زیرزمینی نوش آباد:
شهر زیرزمینی نوش آباد شهری سه طبقه است که طبقه اول آن در عمق ۳ متری و طبقه سوم آن در عمق ۱۶ متری از سطح زمین ساخته شده است. ارتفاع هر طبقه حدود ۱۸۰ سانتی متر است باستان شناسان با توجه به محدود بودن کاوشهای خود در این شهر زیرزمینی هنوز وسعت دقیق این شهر را نمیدانند اما با توجه به دالانهای تو در توی این شهر و فضاهای مختلف تصور میشود این شهر دارای چندین هزار متر وسعت باشد.
شهر نوش آباد در هشت کیلومتری شهر کاشان جای گرفته است. این شهر از جمله شهرهای مهم تاریخی شهر کاشان است که آثار بسیار زیادی را از جمله قلعه ها و مساجد در خود جای داده اما تاکنون مورد توجه چندانی قرار نگرفته اند.
آب سرخ فریزهند چشمه فریزهند به فاصله ۷۸ کیلومتری جنوب کاشان قرار دارد.اطراف چشمه را رسوبات حاصله از جریان آب فرا گرفته آب این چشمه از دسته آبهای بیکربناته مخلوط همراه با گاز است و درمان بیماری های دستگاه گوارش، کبد و مجاری صفراوی معده و رودهای بیماریهای تغذیه مؤثر است .
به سبب وجود املاح آهن در ترکیبات ،آن در ازدیاد تعداد گلبولهای قرمز و مقدار هموگلوبین خون و در نتیجه در درمان انواع کم خونی مؤثر میباشد آران و بیدگل شهر آران و بیدگل در ۵ کیلومتری شمال کاشان و در حاشیه کویر زیبای مرکزی ایران قرار گرفته است و علاوه بر داشتن جاذبه های کم نظیر طبیعی همچون دریاچه بینظیر نمک، بندریگ با تپه های مرتفع و دیدنی و گیاهان کویری از لحاظ تاریخی و نقاط دیدنی جزء مناطق پر جاذبه کشور است.
بقعه امامزاده هادی (از بناهای دوره صفویه) بقعه امامزاده محمد هلال (از بناهای دوره سلجوقی – صفوی)، مجموعه تاریخی قاضی شامل: مسجد جامع (دوره سلجوقی)، بازار، آب انبار، حسینیه، زیارتگاه، مسجد نقشینه (دوره صفوی) آرامگاه ملا سلیمان صباحی بیدگلی، مقبره آقا میرزا احمد عاملی آرانی و دهها بقعه متبرکه امامزادگان، مسجد، حسینیه، حمام، کاروانسرا در شهر آران و بیدگل، این شهر را به یکی از مناطق زیبا و دیدنی برای گردشگران تبدیل کرده است.
منطقه طبیعی و دیدنی مرنجاب در ۵۰ کیلومتری شمال آران و بیدگل با کاروانسرای شاه عباسی (که اخیراً به همت میراث فرهنگی مرمت گردیده و به اقامتگاه گردشگری تبدیل یافته است) در کنار دریاچه نمک و در مسیر جاده معروف ابریشم یکی از جاذبه های منحصر به فرد گردشگری در منطقه آران و بیدگل میباشد.
در شهرها و آبادیهای مجاور آران و بیدگل که در حوزه این شهرستان قرار دارند نیز، آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری فراوانی وجود دارد که میتوان از مسجد جامع و قلعه سیزان در شهر نوش آباد، مجموعه خواجه و کاروانسرای شاه عباسی در شهر ابوزیدآباد بقعه بیبی زینب در روستای یزدل و آثار موجود در نصرآباد علی آباد و محمد آباد کویر نام برد.
