جنگل و پارکهای تهران :
پارک ها و جاذبه های طبیعی تهران در نقاط مختلف استان پراکنده اند. جنگلهای دامنه البرز در کوههای تهران و کرج (ورد آورد-وازگن) را در بر میگیرد. در این مناطق گونههای گیاهی مانند زالزالک، گوجه وحشی، زرشک، انجیر، شیرخشت، پسته، بادام کوهیف داغ داغان، سنجد، تنگرس، گز، ارزن، سماق، سیاه دلیک و… به چشم میخورد، طی سالهای اخیر فضاها و پارکهای جنگلی جدیدی احداث شده که عمده ترین آنها عبارتند از:
پارک جنگلی چیتگر: این پارک با ۱۴۵۰ هکتار زمین پر درخت از شمال به زمینهای ،چیتگر از جنوب به اتوبان کرج از غرب به پیکان شهر و از شرق به منطقه خرگوش دره محدود میشود. پارک چیتگر از بزرگترین پارکهای جنگلی استان است که در بیشتر فصلهای سال از آن استفاده میشود.
پارک جنگلی سرخه حصار: پارک ملی خجیر و سرخه حصار در ارتفاع ۱۵۴۷ متری از سطح دریا قرار دارد. میانگین حداکثر ارتفاع آن ۲۶۰۰ متر و حداقل آن ۱۴۵۰ متر است. تمام این ناحیه به غیر از بخش شمال شرقی آن، جزو مناطق حفاظت شده هستند، مساحت پارک ملی سرخه حصار ۸۵۰ هکتار است که تحت کنترل و حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارد.
پارک جنگلی لویزان: این پارک با وسعتی معادل ۱۱۰۰ هکتار، از شمال به قوچک از جنوب به شمس آباد، از غرب به ده لویزان، و از شرق به پادگان خاتم الانبیاء محدود میشود.
پارک لویزان نیز از گردشگاههای بزرگ استان به ویژه شهر تهران است.
پارک جنگلی ورد آورد: پارک جنگلی وردآورد با ۱۰۲۰ هکتار وسعت دومین پارک جنگلی بزرگ استان است. که در محدوده کوههای وردآورد در حد فاصل اتوبان و پادگان سپاه قرار دارد.
در سطح استان چند پارک جنگلی دیگر نیز وجود دارد، از آن جمله پارک سوهانک با ۲۰۰ هکتار مساحت، غزال با ۹۷۵ هکتار در شمال شرقی، سرخه حصار با ۸۵۰ هکتار در شرق، توسکا با ۳۰۰ هکتار در جنوب شرقی و خجیر با ۱۲۰ هکتار در شمال شرقی تهران قرار دارند. تنوع آب هوایی استان موجب شده تا پوشش گیاهی نیز در هر منطقه با مناطق دیگر تفاوت داشته باشد، مهمترین گونه های گیاهی استان شقایق، زنبق، درمنه، تلخ بیان، شیرین بیان، ختمی، شنگ، کنگر صحرایی، اسپند، خاکشیر، چوبک و… است.
پارک جنگلی کوی نصر: این پارک در انتهای کوی نصر (گیشا) با مساحت ۵۲۰۰۰۰ متر مربع واقع شده است و به جهت آنکه در ارتفاعات میباشد یکی از مناسبترین گردشگاههای شهر تهران به حساب میآید.
آبنمای موزیکال پارک ملت :
نخستین آبنمای موزیکال مدرن و پیشرفته خاورمیانه واقع در پارک ملت تهران در روی دریاچه بوستان ملت در شمال تهران که وسعت آن ۲۲ هزار متر مربع و دارای ۳۶ افکت اصلی و ۴۵۶ افکت فرعی میباشد.
در این آبنمای موزیکال، حرکات ریتمیک آب و نور به صورت هماهنگ با نوای موسیقی در هم آمیخته شده است و تصاویر سه بعدی متنوع و زیبایی خلق می.شود بلندی فواره های آبنما در افکتهای مختلف از ۲ تا ۳۵ متر تغییر میکند و دارای سیستم کامل آتش بازی موزیکال درون آب به وسعت ۸ هزار متر نیز فراهم شده است همچنین این آبنما ۱۸۵۰ سری چراغ های رنگی لیزری دارد و امکان نمایش فیلم بر پرده آب به ابعاد ۴۵ متر در ۱۵ متر نیز فراهم شده است.
پارک آب و آتش (بوستان حضرت ابراهیم) :
بوستان حضرت ابراهیم با مساحتی حدود ۲۴ هزار متر مربع که از چهار عنصر حیات شامل: آب، آتش، خاک و باد الهام گرفته شده است. این بوستان در شرق میدان ونک بعد از چهارراه جهان کودک واقع در تپه های عباس آباد میباشد.
نمایش و روایت هفت پرده از زندگی حضرت ابراهیم (ع) شامل ولادت، بت شکنی، گلستان شدن آتش، قربانگاه اسماعیل و ساخت کعبه از بخشهای اصلی این بوستان است. همچنین علاوه بر طراحی آب نماهای متعدد و متنوع که محیطی شاد و سرزنده را ایجاد میکند چهار برج آتش که ارتفاع شعله آن به هشت متر میرسد از چشم اندازهای بدیع بوستان آب و آتش بشمار میرود.
در بخش دیگری از این بوستان آمفی تئاتر روباز با ظرفیت ۴۰۰ نفر به شکل مدرن با هدف برپایی نمایشهای آیینی و فعالیتهای فرهنگی هنری احداث شده است. مجموعه بوستان بنادر در قسمت جنوبی بوستان آب و آتش با مساحت ۳۸ هزار متر مربع دارای مسیرهای ویژه تردد پیاده، عبور کالسکه، دوچرخه و فضاهایی برای عملیات راپل ۱۹ چادر خیمهای تفرجی برج فانوس و کشتی بزرگ در قالب رستوران است.
این مجموعه بزرگ گردشگری پاسخگوی نیازهای تفریحی فرهنگی و ورزشی مردم به ویژه مسافران و گردشگرانی خواهد بود که در تهران اقامت میکنند.
پارک لاله: پارک لاله یکی از بزرگترین پارکهای شهر تهران با امکانات تفریحی واقع در بلوار کشاورز میباشد.
همجواری پارک لاله با موزه های هنرهای معاصر، موزه فرش ایران، هتل لاله و…. کاربری تفریحی و گذران اوقات فراغت آن را به عنوان یک مرکز شاخص معرفی می نماید.
پارک شهر: پارک شهر در غرب میدان امام خمینی قرار داشته و از نظر کاربری قابلیت بسیار مناسبی برای جذب مردم و گذران اوقات فراغت دارد. فضای سبز شهر در منطقه مرکزی شهر به عنوان یکی از قدیمیترین پارکهای تهران با درختانی بسیار کهن است.
پارک طالقانی: پارک طالقانی بر روی تپه های عباس آباد که پارک جنگلی است با پوششی از درخت و درختچه های زینتی و غیره، چشم انداز بدیمی در شمال شرق تهران به وجود آمده است و بر قسمتهای وسیعی از تهران مسلط و به دلیل دوری از مناطق مسکونی به ویژه روزهای تعطیل برای تفریح و استراحت و همجواری با ایستگاه متروی تهران مورد بهره برداری قرار میگیرد.
پارک ارم :
مجموعه پارک ارم با ۷۵ هکتار وسعت در ۵ کیلومتری غرب شهر تهران (کیلومتر ۴ اتوبان کرج) احداث گردیده. این مجتمع با امکانات تفریحی متنوع از جمله دو شهربازی فعال با مجموع هشت هکتار و سالن سرپوشیده چهار فصل شهربازی، بزرگترین و تنها باغ وحش تهران با انواع حیوانات بومی و غیر بومی و تنوع گونه های جانوری، دریاچه زیبا و بزرگ قایقرانی و ماهیگیری، و جزیره ای در وسط آن، استخر و سرسره آبی روباز ویژه بانوان و آقایان با پوشش مناسب، سیرک بزرگ خاورمیانه و… یکی از بزرگترین و با امکاناتترین مراکز تفریحی تهران میباشد.
پارک بعثت: پارک بعثت در جنوب تهران با مساحت حدود ۵۳ هکتار ایجاد شده است و از سال ۱۳۵۲ مورد بهره برداری قرار گرفته است. این پارک دارای ۲ دریاچه پرورش ،ماهی قایقرانی و آبیاری پارک است. دریاچه جزیره ای را در بر گرفته است که لانههای پرندگان در آن جای گرفته و محل اجتماع و پرورش اردک و غاز است.
پارک ساعی: محل پارک ساعی در خیابان ولی عصر در سال ۱۳۲۴ توسط مرحوم مهندس ساعی جنگل کاری شده و در اختیار وزارت کشاورزی قرار داده شده است. پس از گسترش شهر تهران و ازدیاد جمعیت این بخش به سازمان پارکهای شهرداری واگذار شده که به احداث پارک اقدام شد و از سال ۱۳۴۱ بعنوان پارک مورد بهره برداری قرار گرفته است.
پارک تفریحی آزادگان: این پارک با مساحت ۲۶۰۰۰ متر مربع در میدان بهمن، خیابان دشت آزادگان ضلع شرقی فرهنگسرای بهمن قرار داشته و دارای امکانات ویژه ای برای جوانان و نوجوانان میباشد. آلاچیقهایی از پرندگان و مجموعه ای از نمونه های گل و گیاه ایجاد شده در این پارک محلی مناسب را جهت تفریح و گذراندن اوقات فراغت علاقمندان بوجود آورده است.
پارک قیطریه: پارک قیطریه دارای بافتی جنگلی و زیبا با مساحت ۱۰۳۰۰۰ متر مربع در انتهای خیابان قیطریه واقع شده است.
پارک جمشیدیه (سنگی): این پارک از زیباترین و دیدنی ترین پارکهای تهران بزرگ است و از ویژه گیهای اصلی این پارک، دریاچه، آبشار و محل عبور کوهنوردان است.
پارک نیاوران: این پارک با مساحتی حدود ۶۳۰۰۰ متر مربع در ابتدای خیابان شهید باهنر واقع شده است.
پارک کودک: پارک کودک یکی دیگر از پارکهای زیبای شهر تهران در منطقه دو واقع در شهرک قدس جنب ایران زمین میباشد.
پارک شفق: این پارک که بانی آن دکتر رضازاده شفق میباشد در باغی که به مستوفی الممالک تعلق داشت و با الگوهای پارکهای فرانسه احداث گردیده.
پارک دانشجو: این پارک در تقاطع خیابان ولیعصر انقلاب و در کنار آن محل تأتر شهر قرار گرفته است.
پارک شهید رجایی: این پارک شامل زمین بازی کودکان و پیست اتومبیلرانی است.
پارک شطرنج: پارک شطرنج با مساحت ۳۵۰۰ متر مربع در خیابان آجودانیه واقع در خیابان دارآباد واقع شده است. ویژگی اصلی این پارک برگزاری کلاسها و مسابقات شطرنج می باشد.
پارک المهدی: پارک المهدی با مساحت ۶۵۵۰۰ متر مربع از جمله پارکهای تفریحی شهر تهران میباشد.
پارکهای ملی: منطقه لار به علت غنای ساختارهای طبیعی گونههای مختلفی از حیات وحش مانند قوچ، میش، پلنگ، گرازف روباه، شغال و ۹۷ گونه پرنده و انواع خزندگان را در خود جای داده و از گستره بسیار متنوع گیاهی نیز برخوردار است. عقاب طلایی، گونه ای بی همتا تنها در این حوزه از ایران زیست میکند و بومی این منطقه است. دریاچه ۲۰ کیلومتری لار یکی از مراکز تفریحی این منطقه است. سد که ساخت آن از سال ۱۳۵۳ تا۱۳۵۹ به طول انجامید، با ارتفاع ۱۵۰ متریکی از بلندترین سدهای خاکی ایران است.
پارک ملی کویر: این پارک در ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی تهران و در غرب کویر مرکزی ایران و شرق دریاچه نمک قرار دارد. اراضی مسطح این پارک با پوشش گیاهی کویری و نیمه کویری زیستگاه پستاندارانی چون جبیر، آهو و گونههای با ارزشی چون یوزپلنگ و گورخر است. در ناحیه کوهستانی بخش شمالی پارک، کل و بز و قوچ و میش به سر میبرند، پرندگانی چون کبک و تیهو، بومی این منطقه هستند ولی هر ساله پرندگان مهاجری چون فلامینگو، آنقوت، سرسبز و خوتکا به آب بندهای این منطقه میآیند، علاوه بر آن در این پارک آثار فرهنگی و تاریخی مانند کاروانسرای قصر بهرام و باقی مانده آثار کاروانسرای عین الرشید نیز به چشم میخورد.
منطقه حفاظت شده ورجین: شکارگاه حفاظت شده ۲۸ هزار هکتاری ورجین در ۱۵ کیلومتری شرق تهران قرار دارد و دسترسی به آن از مسیر جاده لشگرک امکان پذیر است.
دره اوین (درکه): این دره در شمال شهر تهران واقع است، ابتدای مسیر دره اوین – درکه روستای در که قرار دارد که یکی از خوش آب و هواترین مناطق روستایی تهران است. در این دره رودخانه ای پر آب جریان دارد که در بخشی از مسیر خود، به صورت پلکانی در می آید که به هفت حوض معروف است و به صورت یک استخر طبیعی عمل میکند. دره اوین- در که به علت قرار گرفتن در مسیر راه کوهنوردان، یکی از پر رفت و آمدترین دردهای شهر تهران است.
دره فرحزاد: دره فرحزاد نیز یکی از دره های ییلاقی شمیران است که امروزه جزو تهران به شمار میآید. در کنار رودخانه باصفای فرحزاد، باغها و بستانهای متعددی پراکنده شده اند که یکی دیگر از مراکز گردشگاهی مردم تهران و شمیرانات را تشکیل داده اند.
پناهگاه پلنگ چال: این پناهگاه در ارتفاع ۲۵۵۰ متری از سطح دریا قرار دارد و مسیر آن از درکه است. مدت زمان صعود در تابستان در حدود ۵ ساعت است. این پناهگاه دارای خوابگاهی به ظرفیت ۷۰ نفر است.
کوهنوردی و مسیرهای آن (توچال):
دامنه جنوبی البرز که به کوهستان توچال شهرت دارد میعادگاه اصلی کوه نوردان و ورزشکاران است که از تهران و حومه آن به صعود می پردازند. مشهورترین و پر رفت و آمدترین پناهگاهها و جان پناه های توچال به ترتیب از شرق به غرب؛ کُلک چال، شروین، شیر پلا، توچال، اسپید کمر و پلنگ چال است که همگیآنها مشرف به تهران هستند. تله کابین توچال (علاوه بر تله سی یژ مختصر منطقه دربند) دارای بالابر و پیست توچال تنها مکان قابل اسکی این منطقه است.
ایستگاه سوم این تله کابین در ۲۰۰۰ متری از سطح دریا ایستگاه پنجم در ۳۰۰۰ متری و ایستگاه هفتم در ارتفاع ۳۷۰۰ متری از سطح دریا است. روی هم رفته درازای سه خط اصلی تله کابین نزدیک به ۷۵۰۰ متر میباشد که در میان تله کابینهای نصب شده در دنیا یکی از طولانی ترین خطوط تله کابین پیوسته به شمار میرود. (پروژه ساخت تله کابین توچال توسط بهمن باتمانقلیچ و با همکاری شرکت فرانسوی پوما و شرکت اتریشی دوپل مایر در سال ۱۳۵۳ آغاز شد و در سال ۱۳۵۷ اتمام یافت.)
پناهگاه شیرپلا و آبشار دوقلو:
پناهگاه شیر پلا در ارتفاع ۲۷۰۰ متری از سطح دریا است و مسیرهای آن از سربند، پس قلعه و آبشار دوقلو میباشد. از شیر پلا تا قله توچال معمولا سه ساعت راه است، این پناهگاه دارای امکاناتی چون خوابگاه با ظرفیت ۱۵۰ نفر، ناهار خوری، بوفه، لوله کشی آب و برق است. آبشار دوقلو در نزدیکی این پناهگاه است که از ذوب برفهای بلندیهای البرز به وجود آمده است و محلی مناسب برای رفع خستگی کوه نوردان میباشد. از دیگر آبشارهای استان تهران میتوان به آبشار اوسون در دربند، آبشار پسنگ در مسیر پناهگاه شیر پلا، آبشار سوتک در شمال غربی دربند و آبشار شکر آب در ناحیه میگون اشاره کرد.
آبشار سنگان: محل این آبشار از ابتدای شهر زیبا به سمت جاده امامزاده داود تا دو راهی سنگان ۱۴ کیلومتر جاده کوهستانی آسفالته میباشد تا به دو راهی سنگان که در سمت چپ جاده واقع شده است برسید ۱۴ کیلومتری که رودخانه کن در بیشتر جاهای آن در سمت راست شما با صدایی گوش نواز در حرکت است.
این آبشار در ارتفاع ۲۴۰۰ متری واقع شده است برای افرادی که آبشار را فقط در فصل تابستان دیده اند مطمئنا دیدن آبشار در فصل زمستان لذتی دو چندان دارد در زمستان کله قند یخی حدودا ۱۵ متری در پای آبشار تشکیل شده است و آب از بلندای صخره سنگی برروی این کله قندیخی میریزد که هر روز بر ابعاد آن اضافه میکند.
آبشار ناران: این آبشار در ۷۰۰ متری شمال محله ناران لواسان کوچک قرار دارد ارتفاع آن ۱۰ تا ۱۵ متر است در این محل جریان دایمی آب روی صخره سنگی شیارهای عمیقی را به وجود آورده که در نوع خود بینظیر است.
آبشار خور: آبشار خور در شمال کرج و ابتدای جاده چالوس واقع است. باغات روستای خور، پیست اسکی و آبشار میتواند روز بسیار جذابی را برای شما رقم بزند. این منطقه نیز همانند سایر نقاط حاشیه جاده چالوس سرشار از باغ است که شکفتن غنچه ها و گلها در فصل بهار نخستین جاذبه آن است. از روستای خور تا آبشار بیشتر از یک ساعت زمان نیاز ندارید.
دریاچه تار: یکی از عجایب خلقت در اطراف دماوند و در ارتفاعات بالای ۳۲۳۰ متراز سطح دریا دریاچه تار میباشد موقعیت جغرافیایی منطقه ای که دریاچه تار در آن واقع – است به گونه ای میباشد که گرداگرد آنرا با فواصل متفاوت کوههایی در برگرفته که از سطح دریاچه بین ۵۰ تا ۵۰۰ متر ارتفاع دارد وجود این ارتفاعات در کنار یکدیگر بدون آنکه درهای آنرا شکافته باشد موجب پیدایش گودالی شده است که دریاچه تار در آن تشکیل شده این دریاچه در شرق دماوند واقع شده است.
این دریاچه روی محور چین دار میان دو رشته کوه قره داغ در شمال و کوه زرین در جنوب واقع شده است. آب آن در حدود ۲۵۰۰ متر از سطح دریاهای آزاد جهان بالاتر است و از رودخانه هایی تامین میشود که از جهت شمال جریان مییابند. دریاچه لوزی شکل تار منطقه ساحلی کوچکی در امتداد جنوبی خود دارد. این شکل منطقه دارای آب و هوای کوهستانی است که در تابستان هوای نسبتا خنک آن با بادهای مداوم و شدید در گذرگاهها همراه است دریاچه تار برای تفریحات آبی همانند شنا و قایقرانی مناسب است.
دریاچه سد امیرکبیر (کرج): دریاچه سد امیرکبیر، در کیلومتر ۲۳ جاده کرج چالوس در تنگه واریان است. وسعت دریاچه ۴۰۰۰ هکتار و در مسیر رودخانه کرج تشکیل شده است. در این دریاچه فعالیتهای ورزشی و تفریحی مانند قایقرانی، ماهیگیری، اسکی روی آب، شنا و پرواز با کایت انجام میشود.
دریاچه سد لتیان: این دریاچه با وسعتی در حدود ۳۲۰ هکتار در ۲۵ کیلومتری شمال شرقی تهران روی جاجرود ایجاد شده است. در این دریاچه انواع ماهیها نیز پرورش داده میشود ایستگاههای قایق رانی و اسکی روی آب دریاچه زیر نظر نیروی هوایی و شهرداری انجام میشود.
دریاچه سد لار: دریاچه سد لار در ۸۴ کیلومتری تهران است. این منطقه به دلیل نزدیکی به قله دماوند هوایی خنک و چشم اندازهایی زیبا دارد و ورزشهایی مانند شنا و اسکی در این دریاچه امکان پذیر است.
آبگرم لاریجان: در فاصله ۱۰ کیلومتری لار چشمههای آب گرم لاریجان واقع شده اند. در مظهر این آب گرم حمامهایی با خزینههایی کوچک احداث شده اند و مردم می توانند برای استفاده از آب گرم اتاقی راهم اجاره کنند.
قله دماوند : مرتفع ترین قله سلسله جبال البرز در ۷۵ کیلومتری شمال شرق تهران با ۵۶۳۶ متر ارتفاع از سطح دریای مازندران و ۵۶۷۱ متر از سطح دریاهای آزاد جهان قرار دارد. گمان میرود آتشفشان دماوند در حدود ۱۰۰ سال قبل خاموش شده باشد. یادگار این آتشفشان بیش از تاریخ سنگهای گوگرددار و تکه های گوگرد ناب و نیز وجود حوضچه ای به شعاع ۱۰۰ متر و عمق ۳۰ متر در قله قیفی
شکل دماوند است که معمولا یخ بسته است درجه برودت هوا در قله دماوند در میان تابستان بین ظهر تا ساعت ۴ بعد از ظهر در حدود چهار درجه زیر صفر است دامنه دماوند در ارتفاع ۲۰۰۰ تا ۳۵۰۰ متری یکسره از گلهای شقایق پوشیده میشود و منطقه بسیار زیبا و دلپذیری برای گردشگران است. این کوه بین مرز استان تهران و استان مازندران قرار گرفته که جزو استان مازندران به شمار می آید ولی کوه دماوند یکی از آثار طبیعی و گردشگری استان تهران نیز محسوب میشود.
پیست اسکی دیزین:
دیزین مهمترین پیست اسکی ایران و منطقه خاورمیانه است که در شمال تهران واقع شده است. پیست اسکی دیزین اولین پیست اسکی در ایران میباشد که از طرف فدراسیون جهانی اسکی مورد تایید برای برگزاری مسابقات رسمی شناخته شد و عنوان بین المللی به خود گرفت.
رسمیت این پیست وابسته به امکانات ویژه و خاص است که شامل نکات فنی مانند شیب مسیر طول مسیر محل برگزاری مسابقات و امکانات رفاهی میباشد دیزین در شمال کوههای تهران (منطقه گاجره) و به فاصله ۱۲۳ کیلومتر از مسیر جاده چالوس و ۷۱ کیلومتر از مسیر شمشک واقع شده است. تاریخ نصب اولین دستگاههای بالابر دیزین سال ۱۳۴۸ میباشد که شامل ۳ تله ،کابین ۲ تله سیژ ۷ تله اسکی بشقابی و ۱ تله اسکی چکشی است.
ارتفاع پائین ترین نقطه از سطح دریا ۲۶۵۰ متر و بلندترین نقطه آن ۳۶۰۰ متر می باشد مدت زمان فصل اسکی در دیزین که بیشترین زمان را برای اسکی بازان در ایران فراهم آورده از اوایل آذرماه تا اواخر اردیبهشت ماه می.باشد امکانات رفاهی این پیست بنابه توسعه وسعت منطقه شامل ۲ ،هتل ۱۹ کلبه و ۵ رستوران است.
دره کن- سولقان: این دره در شمال شرقی شهر تهران قرار دارد و رودخانه یی که از بلندیهای شمال البرز سرچشمه میگیرد در مسیر آن جریان دارد. در طول دره ها قهوه خانه هایی وجود دارد که در روزهای هفته به ویژه در روزهای تعطیل تابستان از مسافران پذیرایی میکنند رودخانه پرآب کن در ماههای گرم تابستان جایی برای آب تنی کوه نوردانی است که به ارتفاعات منطقه صعود میکنند در فصل بهار و پاییز میتوان زیباترین چشم اندازها را در دره کن – سولقان دید.
دره اوشان – فشم: این دو ناحیه به ترتیب در ۳۰ و ۳۵ کیلومتری شمال شرق تهران قرار دارند فشم از مسیر جاده لشکرک عبور میکند و دارای باغهای میوه بسیار است و هوای آن در بهار و تابستان معتدل است روستاهای آهار، شکرآب، زایگون، امامه، افجه، گرماب دره و میگون نیز در همان حوالی از مناطق تفریحیاند که برای سفرهای یک روزه بسیار مناسب هستند.
تنگه واشی:
گردشگاه واشی در ۱۴ کیلومتری شهر فیروزکوه و در امتداد روستای ییلاقی و زیبای جلیزجند و در شمال شهرستان واقع میباشد. این منطقه دارای آثار باستانی و دیدنی فراوانی میباشد که از جمله آن میتوان به آثار ((قلعه تندیر پشت، حجاری دیواره تنگه واشی، حوض شاه)) و تخت شاه و دشت زیبای واشی، تنگه دوم و آبشار دیدنی ساواشی، غار یخچال طبیعی و دریاچه (گردآب) ساح اشاره نمود. قلعه های بالای تنگه دارای قدمت طولانی و بعضاً به ما قبل از اسلام بر میگردد که پناهگاه جنگجویان طبرستانی بود.
پادشاهان زیادی از جمله شاه عباس دوم، ناصرالدین شاه و فتحعلی شاه قاجار تنگه واشی را محل سیر و سیاحت و شکارگاه خود قرار دادند که حجاری دیواره دیواره تنگه به دستور فتحعلی شاه حکاکی گردید و حکایت از یک شکار و تفریح زمان او دارد. البته اشعار و آیات قرآنی اطراف صحنه شکار قابل تأمل است. معمولاً بیشتر خانواده های تهرانی حتی اگر گردشگر حرفه ای هم نباشند این منطقه را میشناسند و هر از گاهی با خانوادهی خود به این منطقه سفر میکنند.
برای رسیدن به تنگه واشی از معبر باریکی در داخل رودخانه باید گذشت در این معبر با که هم پیاده و هم با کرایهی چهارپایان میتوان مسیر جاده را تا رسیدن به انتها ادامه داد چرا که این تنگه با پوشش صخره هایی بزرگ و بلند درههای صعب العبوری را بوجود آورده است. حجاریهای آن در سمت چپ رودخانه و در محلی بسیار تنگ و باریک که رودخانه پرآبی از آن میگذرد بر سینه دیواره ای از سنگ نقش بسته است.
نقش به ابعاد ۷×۶ متر است. در مرکز نقش برجسته فتحعلی شاه سوار بر اسب سرگرم شکار گوزنی است و عباس میرزا نایب السلطنه و تنی چند از رجال و شاهزادگان دربار قاجاریه عده ای سوار بر اسب و چند تن پیاده نشان داده شدهاند نام اشخاص در کنار نقش آنها ذکر شده است.
دشت لار:
دشت لار بزرگترین دره ایران است که در ۷۰ کیلومتری شرق تهران در جاده هراز قرا گرفته آب و هوای متغیر این دشت را به لار دیوانه و چشمه های متعدد آن را به سرزمین هزار چشمه مشهور کرده است.
پارک ملی لار که حدود ۲۸ هکتار مساحت دارد مکانی مناسب برای راهپیمایی و دریاچه آن در صورت صدور اجازه توسط سازمان حفاظت محیط زیست موقعیتی خوب برای شنا و ماهیگیری است ابرهای دور دماوند اگر اجازه دهند، لار بهترین مکان برای دیدن چهره زیبای بام ایران و عکاسی از آن است.
در بهار دشت لار دامن شقایق به تن میکند. ولی تابستان از شقایقها خبری نیست اما دشت هنوز هم سبز و پوشیده از علفهای کوتاه قد است و این سبزی تا شهریور هم باقی میماند رودخانه ای که از سد لار میآید و رودخانههای فصلی دیگر در تابستان هم در لار جریان دارند به این ترتیب سراسر تابستان برای سفر به لار مناسب است. برنامه سفر میتواند یک یا دو روزه باشد اما برای شب مانی در لار به این دلیل که پارک ملی است باید از سازمان حفاظت محیط زیست مجوز گرفت.
دره جاده چالوس: این دره که در مسیر جاده کرج به چالوس قرار دارد. یکی از زیباترین دره های ایران و شاید جهان به شمار میآید و چشم اندازهای بی مانندی دارد، در این دره ها رستوران و هتلهای پرشماری وجود دارد که میتوان شب را در آنجا سپری کرد.
دره چالوس به دلیل زیباییهای فراوانی که دارد در همه ایام سال حتی در زمستان که برودت هوا در آنجا به چندین درجه زیر صفر میرسد و برف سراسر آن را میپوشاند پذیرای گردشگران میباشد و بطور کلی از مناطق دیدنی استان است.
کردان واریان ارتگه: از مسیر جاده کرج میتوان به شماری از خوش آب و هواترین گسترههای ییلاقی پیرامون تهران رسید. پس از پیریزی سد امیرکبیر، تنها راه ارتباطی به ده واریان گذر با قایق از دریاچه سد کرج است. در هتل واریان نیز که در کنار جاده چالوس قرار دارد امکاناتی برای قایقرانی و اسکی روی آب فراهم آمده است هوای این منطقه در تابستان ملایم و معتدل و در زمستان بسیار سرد است و باغهای سیب و گلستان های ارتگه نیز شهرت بسیار دارد.
روستای شهرستانک:
در سینه کش البرز مرکزی آنجا که دمای تابستانی آن به زحمت از ۱۵ درجه سانتیگراد میگذرد و در بلندیهای این میزان به ۵ درجه کاهش می یابد دهکده کوهستانی شهرستانک دامن کشیده است. جایی که ناصرالدین شاه قاجار از طبیعت بکر آن غافل نمانده و قصر تابستانی خود را در آن پی افکند.
این روستا تابع دهستان (لورا) در ۶۳ کیلومتری شمال غربی کرج و ۱۰ کیلومتری پل دوآب (گچسر) بر سر راه جاده کرج – چالوس ایستاده است. در منطقه ای سردسیر که اقتصاد آن عموماً متکی بر کشت و زرع غلات، گردو، پرورش زنبور عسل، تولید لبنیات، دامداری و سپس جاجیم و شال بافی است.
قصر ناصرالدین شاه (شهرستانک):
ناصرالدین شاه در شهرستانک هر سال مراسم آشپزان به راه می انداخت. اعتماد السلطنه در کتاب خاطرات خود در این باره مینویسد هر سال در یک روز معین ناصرالدین شاه به اتفاق وزرا و رجال و شاهزادگان و دیگر نزدیکان خود به شهرستانک میآمد و مراسم مخصوص آشپزان را به راه می انداخت.
ناصرالدین شاه برای سفر به شهرستانک از جاده مخصوص شاهی عبور میکرد. این جاده از راه پس قلعه و توچال به شهرستانک میرسید. اما خدمه و چاکران شاه مجبور بودند از راه باریک و خطرناک رودخانه به شهرستانک بروند. همیشه در جریان این رفت و برگشت تعدادی از خدمه شاه به رودخانه سقوط می کردند و جان میسپردند. به همین دلیل ناصرالدین شاه در سرخ حصار قصری ساخت و مراسم آشپزان خود را به آنجا منتقل میکرد. اگر ۵۰ یا ۶۰ سال پیش به این جا میآمدید میتوانستید کاغذ دیواریهای روغنی قصر را که به سفارش ناصرالدین شاه از آلمان آورده بودند ببینید.
حتی درهای بزرگ اصطبل را که به آن (اوروسی) میگفتند و با شیشههای رنگی تزئین شده بود را هم می شمردید ولی امروزه ویرانه ای از این قصر بیشتر نمانده است. این قصر در منطقه ای بسیار زیبا و در سینه کش کوه ساخته شده و رودخانهای سرازیر از کنار این قصر میگذرد و امروزه پناهگاه و استراحت گاهی برای کوه نوردان مسیر و گردشگران روستای شهرستانک میباشد.
غار رود افشان:
این غار در دهکده رود افشان شهرستان دماوند و در کوهستان البرز مرکزی واقع است. غار رود افشان در مسیر راه کوه نوردانی است که به ارتفاعات منطقه صعود میکنند درون غار پوشیده از مواد آهکی است که به صورت قندیلهایی از سقف غاربیرون می آید. ارتفاع غار به اندازه ای است که به آسانی میتوان در آن حرکت کرد.
غار رودافشان در استان تهران و در ۱۱۷ کیلومتری شهر تهران و ۴۵ کیلومترشهر فیروزکوه و در مجاور روستایی به همین نام واقع .است غار در دامنه جنوبی دره رودافشان قرار دارد که بعد از طی حدود ۱ ساعت راه و گذشتن از یک رود پرآب و پشت سرگذاشتن شیب نسبتاً تند در مدت یک ربع ساعت به دهانه عظیم غاری بر میخوریم که بزرگی و زیبایی آن هر بیننده ای را متحیر میکند.
غار بورنیک : این غار در جاده دماوند – فیروزکوه نزدیک روستای هرانده واقع است. از هرانده تا غار بورنیک در حدود دو ساعت پیاده فاصله است. در فصل تابستان هوای درون غار بسیار خنک و دلپذیر میباشد.
غار گل زرد :
در دشت زیبای لار قرار دارد. سطح درون غار پوشیده از استالاکتیت (چکیده) و استالاگمیت (چکنده) است. که به شکل قندیلهایی از سقف تا کف آن نمایان شدهاند. همچنین سطح غار پوشیده از کربنات کلسیم است که با روشنایی چراغهای کوه نوردان که بر آنها می تابد درخشندگی شگفتی را در غار پدید می آورد درون غار چندین حوضچه آب سرد در فاصله های گوناگون از هم وجود دارند با آن که سطح غار دارای شیب تنداست ولی حرکت در آن مسیر آسان صورت میگیرد.
چشمه گله گیله: چشمه گله گیله در بالاترین نقطه روستای شهرستانک در مسیر کرج – چالوس قرار دارد و فاصله آن تا شهر تهران در حدود ۱۰۰ کیلومتر است. در فاصله کمی از کاخ شهرستانک چشمه گله گیله قرار دارد که از پرآب ترین چشمه های منطقه است.
چشمه شور: این چشمه در انتهای جادهای منشعب از جاده تهران – قم در ناحیه علی آباد و نزدیک دریاچه حوض سلطان قرار دارد زمان مناسب برای استفاده از این چشمه آبان آذر و نیز اواخر زمستان تا اردیبهشت ماه است به سبب گرمی هوا در تمام ماه های سال برای سفر و تفریح مناسب نیست.
چشمه اعلاء: این چشمه در کنار جاده آبعلی و در ۵۱ کیلومتری تهران قرار دارد آب چشمه ،سبک سرد و قابل نوشیدن است.
چشمه تیز آب: این چشمه در ۵۳ کیلومتری تهران در کنار جاده آبعلی واقع شده است.
چشمه قلعه دختر:
این چشمه در ۲ کیلومتری شمال غرب جاده تهران – آمل در محل پل دختر بین گردنه امامزاده هاشم و پلور به فاصله ۵۰ کیلومتری تهران است. آب چشمه که برای بیماریهای دستگاه گوارش، کبد و لوزالمعده مفید است در ارتفاعات از زمین خارج و به سوی جاده و سپس رودخانه سرازیر میشود وجه تسمیه چشمه به خاطر وجود قلعه ای به همین نام است.
چشمه علی:
چشمه علی چشمهای پرآب در دامنه جنوبی کوه بی بی شهربانو است که سرمنشأ حیات یکی از کهن ترین تمدنهای جهان و بنیاد شهر باستانی ری میباشد. تا قبل از سال ۱۳۱۹ که اولین استخر تهران شروع به کار کرد مردم از چشمه علی برای آب تنی استفاده میکردند بعدها چشمه علی مکانی برای قالی شویی ساکنان اطراف چشمه گردید این چشمه اکنون با اقدامات شهرداری به صورت فضایی تفریحی در آمده است. سنگ نوشته دیوار صخره ای این چشمه نیز اثر دیگری با ابعاد بزرگ است که در زمان قاجار شکل گرفته است.
باروی ری:
این بارو که در بالای چشمه قرار گرفته وسعتی در حدود ۱۸۰۰×۲۵۰۰ متر داشته و با باروی بسیاری از شهرهای اسلامی مشابه و قابل مقایسه است. اطراف آن در گذشته خندقی وجود داشته که در هنگام خطر برای دفاع آنرا پرآب مینمودند. طول بقایای باروی ری ۴۵۳ متر است که به دو بخش شرقی و غربی تقسیم میگردد و حداکثر ارتفاع آن ۸ متر است.
چشمه آبعلی هراز:
چشمه آب معدنی آب علی در شمال دهکده آب علی در ۶۰ کیلومتری شمال شرقی تهران، در کنار بستر رودخانه مبارک آباد از زمین میجوشد. در گذشته مظهر چشمه چندین بار تغییر مکان داده است. در حال حاضر آب چشمه با لوله به کارخانه منتقل میشود و پس از بسته بندی به مصرف خوراکی میرسد.
چشمه معدنی البرز – آبعلی: در ۶۰ کیلومتری شمال شرق تهران در دهکده آبعلی و در کنار جاده تهران – آمل از زمین میجوشد.
مدفن امامزادگان و بزرگان دین در تهران :
مدفن برخی از امامزادگان و بزرگان دین که مروج دین مبین اسلام و مذهب تشیع بودند و در شهر تهران واقع شده بدین قرار است: حضرت عبدالعظیم حسنی (علیه السلام) از نوادگان امام حسن مجتبی (علیه السلام)، (شهر ری)، امامزاده حمزه از فرزندان امام موسی کاظم (علیه السلام) (شهر ری)، امامزاده طاهر از نوادگان امام سجاد (علیه السلام) (شهر ری)، بی بی شهربانو همسر حضرت امام حسین (علیه السلام) (کوه بی بی شهربانو)، امامزاده صالح از فرزندان امام موسی کاظم (علیه السلام) (میدان تجریش)، امامزاده قاسم خیابان (دربند) امامزاده ابراهیم (کوههای دربند)ف امامزاده زید (بازار تهران)،
امامزاده سیدنصرالدین (پاچنار)، امامزاده اسماعیل (چیذر)، امامزاده داود (شمال کن)، امامزاده یحیی و امامزاده محمد (خیابان ۱۵ خرداد)، امامزاده سیداسماعیل (خیابان مصطفی خمینی)، مفسر بزرگ قرآن ابوالفتوح رازی (شهر ری)، روحانی مبارز و شجاع معاصر با محمدرضا شاه پهلوی و رهبر مذهبی ملی کردن صنعت نفت، آیت الله سیدابوالقاسم کاشانی (شهر ری)، ادیب و شاعر بزرگ قائم مقام فراهانی (شهر ری)، بنیانگزار جمهوری اسلامی ایران آیت الله العظمی روح الله موسوی خمینی (ابتدای اتوبان تهران قم).
تأتر شهر:
بنای تئاتر شهر در ضلع غربی پارک دانشجو واقع در چهارراه ولی عصر تهران با طول عمری بیش از ۳۰ سال فعالترین مجموعه تئاتری در ایران .است این بنا با یک سالن مدرن تئاتری قابل بهره برداری است. استوانه ای با پوششی از آجر که با ستونهای بسیار زیبا و به یاد ماندنی احاطه شده است.
نکته جالب توجه در این بنا بهره گیری از معماری باغ سازی در این مجموعه است این مجموعه از معماری زیبایی برخوردار است و جزء میراث فرهنگی کشور محسوب میشود. تئاتر شهر همچنین دارای یک کتابخانه تخصصی هنر است که هنرمندان متخصصان و دانشجویان تئاتر و هنرجویان، کارگاههای نجاری و خیاطی از آن استفاده می کنند.