پیش از آشنایی با دیدنی های کرمانشاه ابتدا نگاهی بندازیم به موقعیت جغرافیایی استان
موقعیت جغرافیایی: استان کرمانشاه با وسعتی در حدود ۲۴۴۳۴ کیلومتر مربع در میانه ضلع غربی کشور قرار گرفته است. این استان از شمال به استان کردستان از جنوب به استانهای لرستان و ایلام از شرق به استان همدان و از غرب به کشور عراق محدود شده است.
استان کرمانشاه ناحیه ای کوهستانی است که بین فلات ایران و جلگه بین النهرین قرار گرفته و سراسر آن را قله ها و ارتفاعات سلسله کوه های زاگرس پوشانده اند و در محدوده این استان به صورت مجموعه ای از رشته کوههای موازی پدیدار گشته که دشتهای مرتفع کوهستانی در میان آنها شکل گرفته و بستر گذرگاههای مهم زاگرس را به وجود آورده است.
قدمت سکونت در محدوده استان فعلی کرمانشاه به هزاره قبل از میلاد میرسد در آثار سارگن- شاه اکد- که از سال ۲۰۴۸ تا ۲۰۳۰ قبل از میلاد بر جنوب بین النهرین فرمان رانده از مردم زاگرس به عنوان (آریزان باغی) یاد شده است.
در شهر و اطراف آن نقاط دیدنی و گردشگاه های بسیاری وجود دارد که برخی از مهمترین آنها عبارتند از: طاق بستان- معبد آناهیتا- سراب نیلوفر- سراب روانسر- سراب صحنه- سراب یاوری- خضر زنده- بیستون- حسينيه (تكيه) معاون الملک- مسجد فیض آباد- غار پرو- غار کاوات- غار قوری قلعه- آثار باستانی سرپل ذهاب- مسجد جامع- مجسمه هرکول_ کاخ ساسانی در قصر شیرین و…
شهرهای این استان عبارتند از: قصر شیرین، کنگاور، اسلام آباد غرب، گیلانغرب، روانسر، جوانرود، پاوه، کرمانشاه، دالاهو، سرپل ذهاب.
آثار تاریخی و طبیعی استان کرمانشاه:
آثار تاریخی طاق بستان:
با توجه به اینکه شهر کرمانشاه بسیار قدیمی نیست ولی در اطراف آن آثار تاریخی بسیاری یافت میشود. ناحیه کرمانشاه در گذشته یکی از تفرجگاههای شاهان ساسانی خصوصا خسروپرویز بوده که در آنجا کاخ زیبایی ساخته است.
محوطه تاریخی طاق بستان، در دامنه کوهی به همین نام و در کنار چشمهای در شمال شرقی حاشیه شهر کرمانشاه قرار دارد. این اثر تاریخی که شامل یک طاق بزرگ و یک طاق کوچک است در دل کوه کنده شده است. این آثار مربوط به سلطنت خسروپرویز دوم به سال ۵۹۰ تا ۶۲۷ میلادی میباشد. در این محوطه، آثاری از دوره ساسانی شامل سنگ نگاره اردشیر دوم و دو ایوان سنگی به نامهای ایوان کوچک و بزرگ دیده میشود.
اهالی محل این محوطه را با نام (طاق وسان) و (طاق بسان) میشناسند، زیرا (سان) در لفظ محلی به معنی سنگ است و (طاق وسان) یعنی طاقی که در سنگ کنده شده است. امروزه نیز در اکثر محافل ایران شناسی، از این مکان با نام (طاق بستان) یاد میشود. که یکی از خاص ترین دیدنی های کرمانشاه به حساب می آید.
پارک جنگلی طاق بستان:
این پارک در حاشیه شمالی شهر کرمانشاه و در دامنه کوه (پرآو) قرار دارد. عناصر طبیعی چون کوهستان، چشمه، فضای سبز و دریاچه های مصنوعی و وجود نقش برجسته هایی از دوره ساسانی، محیط جذاب و دیدنی ای را در این ناحیه به وجود آورده است. به علت موقعیت طبیعی و آب و هوای معتدل این منطقه مورد توجه پادشاهان ساسانی قرار گرفته و آن جا را برای تفریح و شکارگاه سلطنتی خود انتخاب کرده بودند. به طوری که در دو طرف ایوان بزرگ طاق بستان صحنه های شکار شاه ساسانی حجاری شده است.
این پارک به علت امکانات تفریحی و آثار تاریخی یکی از پرجاذبه ترین مناطق شهرستان و از دیدنی های کرمانشاه محسوب میشود.
مجسمه هرکول:
در بهمن ماه سال ۱۳۳۷ هنگامی که کارگران شرکت شوسه برای احداث راه جدید همدان به کرمانشاه در دامنه کوه بیستون مشغول خاکبرداری و خروج سنگ از پای کوه و تسطیح جاده بودند، در حین کار به مجسمه نسبتاً بزرگی برخورد مینمایند که قسمتی از شانه آن از زیر خاک نمایان گردید. هرکول به صورت شخصی نیرومند با موی و ریش مجعد در حال استراحت بر روی پوست شیری نشان میدهد که بر سکویی به طول ۲/20 متر به پهلوی چپ به طور نیم خیز به آرنج تکیه نموده و در دست چپ پیاله ای دارد که تا نزدیک صورت نگه داشته است.
سر مجسمه که در قدیم از بدن آن جدا شده بود قبل از خاکبردای توسط سرپرست راه شوسه پیدا شد طول مجسمه 1/47 متر که به طور برجسته از سنگ کوه تراشیده شده و از طرف پشت به کوه متصل است. در عقب مجسمه نقوش و کتیبه ای به زبان یونانی قدیم بر روی سنگ نقش شده است نقوش آن شامل درخت زیتونی است که از شاخه آن کماندان و تیردانی آویزان شده است.
در کنار این درخت گرز مخروطی شکل گره داری حجاری شده که برجستگی آن نسبت به سایر نقوش بیشتر است. در زیر تنه هرکول نقش شیری دیده میشود که در ازای آن از سر تا دم ۲۰۰ سانتیمتر و بلندی دم آن ۱۱۴ سانتیمتر است. این مجسمه زیبا یکی از دیدنی های کرمانشاه میباشد.
بیستون:
یکی دیگر از دیدنی های کرمانشاه در ۳۰ کیلومتری شرق شهر کرمانشاه بر سر راه همدان – کرمانشاه قرار دارد. این دشت دارای ۱۳۲۰ متر ارتفاع از سطح دریا میباشد طوریکه وضعیت استثنایی کوه موجب شده تا عده ای آن را دروازه زاگرس نامند محوطه بیستون در محدوده ای به طول ۵ کیلومتر و عرض ۳ کیلومتر قرار دارد.
ایرانیان باستان بیستون را به خاطر جایگاه خاصش بغستان (جایگاه خدایان) مینامیدند در متون تاریخی بیستون در دوره های مختلف به نامهای بغستان- بگستان- بهستون- بهستان- بیستون آمده است. بیستون به علت شرایط خاص جغرافیایی از آغاز زندگی بشر تا دوران معاصر مورد توجه انسانها قرار گرفته و از هر دوره آثاری در آن دیده میشود. ۲۸ اثر آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
منطقه ریجاب و بان زرده:
یکی از مناطق زیبای استان کرمانشاه منطقه ریجاب و بان زرده است که در ۱۲۰ کیلومتری شمال غربی شهرستان کرمانشاه قرار دارد. اطراف این منطقه به وسیله کوههای سر به فلک کشیده (دالاهو) محصور شده است. این کوهها دارای قللی برفگیر است و دامنه های آن از جنگل پوشیده شده است.
رودخانه زیبای (سراب ریجاب) سرچشمه رودخانه الوند در این منطقه جریان دارد. دره های این منطقه به وسیله درختان انجیر و گردو پوشیده شده است. وجود آثار تاریخی مانند قلعه یزدگرد و زیارتگاههای بابایادگار و ابودجانه بر زیبایی این منطقه افزوده است.
قلعه یزدگرد:
مجموعه بناهای یادمانی قلعه یزدگرد در ۱۸ کیلومتری سه راهی ریجاب به سرپل ذهاب قرار دارد. این مجموعه با وسعت تقریبی چهل کیلومتر مربع از سمت شمال غرب با پرتگاه تندی به جلگه ذهاب و از طرف شمال و شرق به صخره های پلکانی دالاهو محدود میشود.
بنای یزدگرد در یکی از بلندترین ارتفاعات قرار دارد اطراف این قلعه را حصاری با برجهای نیم دایره ای شکل احاطه کرده است. قطر این برجها بین دو تا شش متر است و با فاصله شش تا شانزده متر از یکدیگر قرار گرفته اند.
غار قوری قلعه:
غار قوری قلعه بزرگترین غار آبی آسیا یکی دیگر از دیدنی های کرمانشاه میباشد. این غار در نزدیکی شهر پاوه قرار دارد. قدمت آن به ۶۵ میلیون سال میرسد و تنها ۳۰ سال از شناسایی آن میگذرد و به عنوان یکی از هفت اثر طبیعی ملی ایران، به ثبت رسیده است.
در سال ۱۳۵۵ هجری شمسی یک گروه از غارشناسان انگلیسی و در سال ۱۳۵۶ و نیز گروه دیگری از غارنوردان فرانسوی موفق به کشف کامل این اثر شدند. عمق حوضچه های این غار به ۱۴ متر میرسد همچنین دمای داخل غار ۷ تا ۱۱ درجه است و در تمام فصول سال ثابت است. این اثر طبیعی دارای تالارهای زیبا در ۱۴۰۰ متری و ۵۰۰ متری به نام های تالار ریم، تالار کوهان شتر، تالار مسیر برزخ، تالار بلور و تالار عروس میباشد. در ۲۷۰۰ متری غار ۴ آبشار به ارتفاع ۱۰ الی ۱۲ متر وجود دارد.
علت نامگذاری این غار به قوری قلعه این است که در اطراف این غار آبادیی قرار دارد که در ایام قدیم اطراف این آبادی را قلعه های مختلفی در برگرفته که شکل یکی از این قلعه ها شبیه قوری بوده است.
غار دو اشکفت:
یکی از کهنترین سکونتگاه های بشر در منطقه کرمانشاه غار دو در نزدیکی طاق بستان است. این مکان باستانی شامل دو غار مجاور هم در دامنه جنوبی کوه (میوله) در ارتفاع حدود سیصد متری از دشت و مشرف بر پارک کوهستان قرار دارد.
سراب نیلوفر:
این سراب در ۱۴ کیلومتری شمال غربی شهر کرمانشاه در ابتدای منطقه سنجابی و در دامنه کوه کماجار واقع شده است. این سراب به صورت استخر وسیعی است که مملو از گلهای نیلوفر است که در فصول گرم سال غنچه ها و برگهای آن سر از آب برآورده و سطح وسیعی از سراب را میپوشاند. این سراب ظرفیت بهرهدهی آب فراوان دارد و برای پرورش ماهی نیز مناسب است. در سالهای اخیر جهت رفاه بازدیدکنندگان در اطراف این سراب تأسیسات و پارکی احداث شده است. تا این منطقه را به یکی از دیدنی های کرمانشاه بدل کند.
سراب بیستون:
این سراب در ۳۰ کیلومتری شمال شرقی شهر کرمانشاه و در دامنه کوه بیستون واقع شده است. این سراب مزارع بیستون و بلوردی را آبیاری میکند.
رودخانه قره سو:
سرچشمه اصلی این رودخانه سراب روانسر واقع در ۵۰ کیلومتری شمال غرب کرمانشاه از دیدنی های کرمانشاه میباشد. این رودخانه با مسیر پر پیچ و خم در سطح دشت جریان دارد و در نزدیکی روسای قزانچی رودخانه مرگ به آن متصل میشود. این رودخانه با یک شیب آرام از داخل شهر کرمانشاه عبور کرده و در نزدیکی فرامان به رودخانه گاماسیاب میپیوندد. در بسیاری از نقاط حاشیه این رودخانه گیاهان مختلفی رشد کرده که به زیبایی آن جلوه خاصی داده است.
سراب هرسین:
در داخل شهر هرسین و در دامنه کوه شیرز سراب بسیار زیبایی وجود دارد که اراضی کشاورزی هرسین را مشروب میکند، سراسر این سراب پوشیده از درختان جنگلی است. عناصر طبیعی چون چشمه، کوهستان، فضای سبز و آثار تاریخی، زیبایی مضاعفی به طبیعت بکر آن داده است. و آنرا به یکی از دیدنی های کرمانشاه تبدیل کرده است.
تالاب هشیلان:
این تالاب یکی از دیدنی های کرمانشاه در مسیر جاده کرمانشاه – روانسر در ۲۶ کیلومتری شمال غربی کرمانشاه و در دهستان الهیارخانی قرار دارد. تالاب هشیلان به مساحت تقریبی ۴۵۰ هکتار که در گستره دشتی و اراضی پست دامنه کوههای خورین و ویس قرار دارد. آب تالاب در بالادست به صورت سراب و چشمههای جوشان میباشد و در پهنه تالاب به صورت کانالهای بزرگ و کوچک پخش شده است.
پوشش گیاهی سطح تالاب علفی است که به صورت گیاهان آبزی در داخل آب رشد کرده است در این تالاب حدود ۱۱۰ جزیره کوچک و بزرگ با مساحت تقریبی از ۱۰۰ متر مربع تا حدود یک هکتار شکل گرفته است این تالاب مأمن و مأوای مناسبی برای زمستان گذرانی تعداد زیادی از پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی به شمار میرود هر ساله گروههای پرندگان مذکور توجه علاقمندان به طبیعت را به خود معطوف میدارد.
معبد آناهیتا:
کنگاور که یکی از شهرهای و دیدنی های کرمانشاه میباشد بواسطه وجود آثار باستانی نظیر معبد آناهیتا از شهرهای تاریخی ایران محسوب میگردد. این شهر تا زمان ساسانیان آباد و پس از غلبه اعراب بر ایران خراب شده و اکنون آثار قلعه خرابه سنگی (معبد آناهیتا) بر روی تپه گچ کن باقی مانده است. کنگاور در میانه راه امروزی همدان کرمانشاه و بر سر راه تاریخی هگمتانه تیسفون قرار گرفته است این بنا با 4/6 هکتار وسعت، بر پشته صخره ای و مشرف به دشت کنگاور ساخته شده است.
آناهیتا فرشته و نگهبان آب و فراوانی و زیبایی و باروری در نزد ایرانیان دارای مقام بلند و ارجمندی بوده است. این بنا دارای ۲۲۰ متر درازا و ۲۱۰ متر پهنا و بر فراز این اثر تاریخی ردیفی از ستونهای سنگی بر پا بوده که بلندای هر ستون ۵۴ متر است ورودی بنا به وسیله پلکان در دو طرفه در جبهه معدن سنگ چهل مران در ۲ کیلومتری باختر این بنا قرار دار و اکنون سنگهای نیمه تراش میان ستون و سنگهای نما در سطوح معدن از همان زمان باقی مانده است قدمت این بنا را به دوره اشکانی و ساسانی نسبت داده، نشانه ها و واژه های دوره ساسانی بر روی سنگها حک گردیده است.
جهت آشنایی با دیدنی های سایر استان های ایران اینجا کلیک کنید.