توسط : پیش از آشنایی با دیدنی های لرستان ابتدا نگاهی بندازیم به موقعیت جغرافیایی استان
موقعیت جغرافیایی: استان لرستان سرزمینی کوهستانی است که به جز تعدادی دره آبرفتی و چند دشت کوچک، ناحیه هموار ندارد. اشترانکوه با ۴۰۵۰ متر ارتفاع بلندترین نقطه استان لرستان است. پست ترین نقطه آن در جنوبی ترین ناحیه استان واقع شده و حدود ۵۰۰ متر از سطح دریای آزاد ارتفاع دارد.
استان لرستان دارای آب و هوای متنوع است در ،زمستان هنگامی که در شمال لرستان برف و کولاک و سرمای شدید جریان ،دارد قسمتهای جنوبی آن از هوای مطبوع و بارانی برخوردار است. بررسیهای اقلیمی نشان میدهند. خرم آباد دارای زمستانی معتدل و تابستانی گرم است و بروجرد زمستانی سرد و تابستانی معتدل دارد. الیگودرز نیز زمستانی بسیار سرد و تابستانی معتدل دارد.
از اماکن تاریخی و مذهبی استان میتوان از: مسجد جامع بروجرد که در زمان مأمون عباسی در قرن سوم هجری ساخته شده، مسجد جامع خرم آباد که در قرن دهم ساخته شده، مسجد امام خمینی (سلطانی) بروجرد که به دستور فتحعلیشاه روی خرابه های مسجد قدیمی ساخته شده، غار کوگان در جنوب خرم آباد مربوط به دوره اشکانی، گورستان چَمِشک خرم آباد عهد اشکانیان، غار مَرِسمسا که طولش حدود ۷۰ متر و عرض آن ۶ متر و بلندیش ۳۱۷۰ متر میباشد و تپه های باستانی سِر و سیلان در روستاهای خُمه سفلی و علیای الیگودرز مربوط به قرن پنجم و ششم هجری است را نام برد. در ادامه با برخی از دیدنی های لرستان بیشتر آشنا میشویم.
شهرهای این استان عبارتند از کوهدشت، پل دختر، الیگودرز، ازنا، بروجرد، خرم آباد، دلفان، درود، سلسله.
آثار تاریخی و جاذبه های طبیعی استان لرستان:
پلدختر
این پل از آثار ارزنده معماری پیش از اسلام و از دیدنی های لرستان است. در لرستان این دومین پلی است که بنام کُرودختر یا پلدختر مشهور است که اولی در منطقه طرهان کوهدشت واقع شده و دومی پلدختر در منطقه جایدر در کنار کوه تخت شیر شهرستان پلدختر بر روی رودخانه کشکان ساخته شده است.
اصل بنا به احتمال قریب به یقین مربوط به دوره ساسانی است. جهت پل شرقی غربی و طول آن ۲۷۰ متر میباشد. پایههای پهن و قطور آن که از سنگهای پاک تراش ساخته شده اند در داخل رودخانه هنوز پابرجاست.
تنها یک طاق از پل موجود است که جاده خرم آباد- اندیمشک از زیر آن میگذرد بلندای این طاق ۱۸ متر از سطح آسفالت است و نزدیک به ۳۰ متر از آب رودخانه ارتفاع دارد. در خصوص وجه تسمیه پل بعضی آن را منتسب به آناهیتا میدانند. بی تردید این پل از اهمیت ویژه ای در ارتباط بین مناطق جنوب با غرب و مرکز و شمال داشته و علاوه بر اتصال لرستان و ایلام راه اصلی شاپورخواست به جندی شاپور شهر قدیمی خوزستان به شمار میرفته است.
قلعه فلک الافلاک
این بنا بر روی تپه ای باستانی و طبیعی واقع شده است. این اثر ارزشمند دارای ۸ ،برج ۲ حیاط مستطیل شکل، محیط کلی 60/228 متر با ارتفاع بلندترین دیوار تا سطح تپه 5/22 متر و مساحت کلی آن ۵۳۰۰ متر مربع یکی دیگر از دیدنی های لرستان میباشد.
پلان بنا به صورت هشت ضلعی نامنظم است. ورودی آن در جبهه شمالی و در برج جنوب غربی ساخته شده است که عرض آن 10/2 و ارتفاع آن ۳ متر است در ساخت آن از مصالحی چون خشت آجر (قرمز و بزرگ)، سنگ و ملات استفاده شده است. از نکات قابل تأمل در این بنای سترگ وجود چاه قلعه به عمق ۴۲ متر در حیاط اول و راه زیرزمینی جهت فرار در مواقع اضطراری در حیاط دوم میتوان اشاره نمود.
از زمان برپایی بنا در عهد ساسانی تا دوره های متأخر، الحاقاتی به آن اضافه شده است (به خصوص دوره صفوی و قاجاری) این اثر همان در معروف شاپورخواست میباشد که در تواریخ ذکر شده است. از قرن ششم هجری پس از ساخته شدن شهر جدید خرم آباد این قلعه نیز به نام خرم آباد نامیده شد.
احتمالاً نام فلک الافلاک در دوره قاجار بر آن اطلاق شده است. از بدو شکل گیری این بنای عظیم و دیدنی تا به حال دارای کاربریهای سیاسی، نظامی، خزانه سلطنتی، مقر حکومتی، پادگان نظامی، زندان سیاسی داشته است اکنون نیز به عنوان موزه باستان شناسی، مردم شناسی و آزمایشگاه، مرمت اشیا و چایخانه سنتی از آن استفاده میشود.
آبشار آفرینه
این آبشار در کنار جاده بینالمللی خرم آباد به اندیمشک در بخش ملاوی قرار دارد که سالینه عده ای را به سوی خود برای بیرون آمدن خستگی بدن از زندگی شهرنشینی جلب مینماید و مکان مناسبی است برای مسافرینی که از گرمای جنوب وارد استان لرستان میشوند . و از آثار طبیعی و دیدنی های لرستان میباشد.
آبشار آب سفید
این آبشار زیبا و دیدنی در منطقه الیگودرز و به فاصله حدود ۵۰ کیلومتری واقع شده است. ارتفاع این آبشار حدود ۶۵ متر و عرض تاج آبشار آن در فصل پرآبی حدود ۸ متر میباشد. این آبشار از دل کوه صخره ای به بیرون سرازیر میشود و سپس در مسافت کوتاهی به یک حوضچه تبدیل میشود. این آبشار در فصل بهار پذیرای گردشگران زیادی است و پوشش جنگلی و گیاهی در اطراف آبشار زیبایی و طراوت خاصی به این منطقه توریستی داده است. مسیر الیگودرز تا آبشار اتومبیل رو میباشد.
آبشار گریت
این آبشار در روستای گریت بخش پاپی در فاصله ۵۰ کیلومتری شهر خرم آباد به ارتفاع ۱۵ متر و عرض تاج ۱۷ متر قرار دارد و از جمله جاذبه های طبیعی و گردشگری دیدنی استان محسوب میشود. فاصله این آبشار تا بخش پاپی حدود یک ساعت پیاده روی است. در اطراف این آبشار درختان بلوط، زالزالک و مو وجود دارد که زیبایی خاصی به این منطقه بخشیده است.
آبشار بیشه
بدون شک آبشار بیشه یکی از زیباترین و با عظمت ترین آبشارهای ایران است که استان لرستان و در جنوب غربی شهرستان درود و ۱۲۰ کیلومتری خرم آباد قرار گرفته است. این آبشار از ترکیب آبشارهایی درست شده که همگی از فراز کوه و از میان درختان انبوه آن منطقه به زمین و در آخر سر از رودخانه سزار در میآورند.
این آبشار دارای دو مسیر است که یکی در ایستگاه راه آهن بیشه در شهرستان دورود واقع شده است. و دیگری راه ماشین رو است. آب و هوای مناسب و سرسبزی اطراف آبشار و چشم انداز کوههای اطراف سالیانه پذیرای مهمانان و مسافران زیادی از مناطق مختلف کشور شده و این منطقه دیدنی را به عنوان یکی از مناطق توریستی و گردشگری و دیدنی های لرستان تبدیل نموده است. فاصله این آبشار تا شهرستان دورود که یکی از مسیرهای ارتباطی آن است ۳۵ کیلومتر میباشد ارتفاع این آبشار از بالا تا وصل شدن به رودخانه ۴۸ متر میباشد.
آبشار وارک
این آبشار در غرب گردنه نوژیان، در جنوب شرقی خرم آباد قرار دارد و یکی از زیباترین آبشارهای کشور است. فاصله آن تا شهر خرم آباد حدود ۶۰ کیلومتر میباشد. سرچشمه آبشار یک صخره سنگی است و پس از طی حدود ۱۵ متر از صخره دوم فرو ریخته و آبشار دوم را به وجود میآورد. آبشار وارک در نزدیکی آبشار نوژیان یکی از دیدنی های لرستان قرار دارد.
در فصل کم آبی ارتفاع قسمت اول ۷ متر با عرض حدود ۱۲ متر و قسمت دوم ۱۵ متر با عرض ۵/۵ متر یکی از زیباترین منظره ها را در این منطقه میتوان دید. حداکثر ارتفاع آن به ۵۷ متر میرسد و عرضی معادل ۵۰ متر را در بر میگیرد. اطراف این آبشار پوشیده شده است از درختان بلوط، گلابی، زالزالک و….
آبشار نوژیان
یکی درگر از دیدنی های لرستان آبشار نوژیان است . این آبشار در ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر خرم آباد (بخش پایی) واقع شده است. آبشار بلند نوژیان یکی از زیباییهای طبیعت لرستان است که هر ساله بسیاری از مردم را به سوی خود جلب میکند. آبشار نوژیان با ۹۸ متر طول بلندترین آبشار ایران است و به همین خاطر به این آبشار لقب (آنجل ایران) را داده اند. گردشگاه جنگلی نوژیان بالای کوه تاف قرار دارد جنگلهای اطراف این آبشار انبوهترین جنگلهای بلوط دنیاست. در کوه (تاف) انواع گیاهان دارویی میرویند و طبیعت آبشار زیبای آن شگفت انگیز است.
غار کلماکره
غار کلماکره یک غار با اهمیت تاریخی در استان لرستان در غرب ایران و از دیدنی های لرستان است. این غار در شهرستان پلدختر واقع شده است. در غار کلماکره آثار زیادی از ایران باستان به دست آمد که اکثراً بطور قاچاق از کشور خارج گردید. کاسه های ماهی بادامی این غار بسیار معروف میباشد.
ریتون های بسیار نفیسی از این خزانه ایران باستان به خارج از کشور قاچاق شد. گفته میشود که این خزانه یکی از مهمترین خزائن دولتهای ایران باستان مثل ساسانیان بوده است. معنی واژه کلماکره به زبان محلی به معنی جایگاه بز (کل کوهی) و انجیر است. این غار زیبا که رازهای زیادی را از دوران مختلف تاریخ منطقه در خود حفظ کرده است، پاییز سال ۱۳۶۸ از سوی یک شکارچی محلی کشف شد.
صحنه های رویایی استالاگمیتها و استالاکتیتهای طلایی رنگ غار، حوضچه های پر از آب، دهلیزها و حفره های آن از جلوه های منحصر به فرد این غار شگفت انگیز است که چشم هر بیننده ای را نوازش میدهد. تعدادی از اشیاء کشف شده از این غار هم اینک در موزه ایران باستان در تهران و نیز در موزه قلعه فلک الافلاک در خرم آباد نگه داری میشوند.
دریاچه گَهَر
در دامنه جنوبی اشترانکوه دو دریاچه شیرین و دائمی بنام گهر بالا و گهر پایین قرار گرفته اند. علت ایجاد دریاچه بالا را ذوب برفهای اشترانکوه و تجمع آب در پشت سدی که به علت ریزش کوه بوجود آمده است میدانند. به علت فراوانی نسبی آبهای ورودی، سطح آب این دریاچه بالا آمده و ضمن تخریب و ایجاد دره عرضی (تنگ) آب اضافه خود را به دریاچه پائینی (بزرگ) انتقال داده است. طول دریاچه اصلی گهر را 5/1 کیلومتر و عرض متوسط آنرا ۶۰۰ متر برآورد کرده اند. این دریاچه از دیدنی های لرستان و مکتنی برای علاقه مندان به طبیعت میباشد.
تونل برفی
رشته کوه سربه فلک کشیده اشترانکوه با قلل ۱۳ گانه و بلندی ۴۲۵۰ متر در ۵ کیلومتری جنوب شهرستان ازنا قرار گرفته و هر ساله پذیرای کوهنوردان، توریستها و ایرانگردان و در پاره ای موارد گردشگران خارجی میشود. اشترانکوه ازنا، مهد عجایب طبیعی و زاد بوم زیباترین جانداران و پرندگان مجموعه ای بی بدیل و بکر از خلقت را به تصویر میکشاند.
دیدن تونل برفی ازنا، آرزوی هر گردشگر و یکی از عجایب طبیعی ایران است. تونل برفی در دامنه های سرسبز اشترانکوه در شهرستان ازنا قرار گرفته و برای رفتن به تونل برفی از هرجای ایران ابتداء به شهرستان ازنا و به سمت دهکده گردشگری دره تخت میرویم. دره (ازنادره) یکی از زیباترین درههای اشترانکوه با گیاهان، جانوران، چشمه سارها و رودهای جاری از برف است که صخره های رعب آور، بسیار بلند و کاملا عمود در طرفین ما قرار گرفته بحدی که تا نزدیکی ظهر از تابش آفتاب خبری نیست.
در وسط ارتفاعات اشترانکوه به یکباره به لکه برفی عظیم که در واقع یخچالی چند هزار ساله است میرسیم و رودخانه خروشانی که در کنار ما است از آبهای یخچال مذکور سرچشمه گرفته و از دهانه تونل برفی بیرون میآید. منظره ای بسیار زیبا که مانند آنرا در هیچ جای ایران نمیتوان یافت.
آبهای ناشی از ذوب برفهای بالاتر تونلی به عرض ۱۰ متر و ارتفاع ۳ متر در زیر یخچالها ایجاد کرده است تونل برفی تا بالای سراشیبی دره امتداد یافته و ۸۰۰ متر طول دارد تا به برفهای بالاتر از خود متصل شود. داخل تونل میشود رفت ولی بر اثر حرکت رود و وزش باد بسیار سرد و نیز احتمال ریزش برف وجود دارد.در بالای تونل اغلب گردشگران در حال سرسره عکس برداری و یا برف بازی هستند.برای رفتن به تونل برفی بهار، تابستان و اوائل پائیز فصلهای مناسبی است. تونل برفی یکی دیگر از دیدنی های لرستان میباشد.
امامزاده جعفر (بروجرد)
بقعه امامزاده جعفر یکی از قدیمیترین بناهای تاریخی شهر بروجرد و از دیدنی های لرستان است. کتیبه های موجود در این بنا، فرد مدفون را جعفر فرزند حضرت امام موسی کاظم (علیه السلام) هفتمین امام شیعیان میدانند. اما در برخی کتابها و منابع تاریخی، جعفر با پنج واسطه، فرزند امام سجاد (علیه السلام) چهارمین امام شیعیان ذکر شده است. بنای آرامگاه امامزده جعفر بروجرد از بناهای جالب توجه معماری اسلامی در استان لرستان و غرب ایران است.
گنبد هرمی شکل این آرامگاه با بیش از هزار سال قدمت، در دوره سلجوقیان ساخته شده است و از نمونههای معماری سلجوقی به حساب میآید. این گونه منحصر به فرد بصورت مخروطی بلند و پلکانی با ۱۸ پله ساخته شده است. نمونه اینگونه گنبدها، در غرب ایران کمتر دیده میشود اما در مناطق جنوبیتر (خوزستان) آثار مشابهی مانند آرامگاه دانیال نبی در شوش گسترش بیشتری دارند.
بروجرد
این شهرستان یکی از دیدنی های لرستان و دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است و دوره سرما و یخبندان در بعضی سالها پنج ماه و ارتفاع برف گهگاه به ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتر میرسد. برفهای سنگین باعث قطع ارتباط شهر و روستاهای اطراف میشود به طوری که انباشته شدن برف در کوچه های محلات قدیمی شهر، اهالی را مجبور میکند که به حفر تونلهای برفی در کوچه ها و گذرگاهها اقدام نمایند و یا در روستاها مردم از پشت بامها با یکدیگر در تماس باشند.
از برجسته ترین شاخصه های این شهر متولد شدن مرجع عالیقدر جهان تشیع حضرت آیت الله العظمی بروجردی میباشد که سالها مردم از فیض این بزرگ مرد بهره های فراوانی برده اند. از آثار خیریه آن مرحوم بنای با عظمت مسجد اعظم سقم میباشد که ساخت این بنای باشکوه حدود شش سال به درازا کشید. همچنین این مسجد کتابخانه ای دارد که دارای ۹ هزار جلد کتاب میباشد. از دیگرآثار آن شادروان مدرسه نجف است که بنای آن با بتون مسلح و سه طبقه و دارای ۶۴ حجره میباشد.
چنانچه علاقه مند به آشنایی با دیدنی های سایر استان های ایران هستید کلیک کنید.
