توسط : پیش از آشنایی با دیدنی های هرمزگان ابتدا نگاهی بندازیم به موقعیت جغرافیایی استان
موقعیت جغرافیایی: استان هرمزگان با وسعت ۶۸۴۷۵ کیلومتر مربع در جنوب ایران واقع شده است. این استان از شمال و شمال شرقی با استان کرمان از جنوب با خلیج فارس و دریای عمان از جنوب شرقی با سیستان و بلوچستان و از غرب با استانهای فارس و بوشهر همسایه است.
تنگه هرمز، یکی از حساس ترین و حیاتی ترین گذرگاه های آبی عصر حاضر در قلمرو سیاسی این استان قرار دارد. این تنگه هلالی شکل ۱۸۷ کیلومتر طول دارد. عمق تنگه هرمز به دلیل شیب تند کف آن از قسمت شمال به جنوب متغیر است، به طوری که در نزدیکی جزیره لارک، در حدود سی و شش متر و در ساحل جنوبی نزدیک شبه جزیره مسندام صد و هشتاد متر است. همچنین چهارده جزیره کوچک و بزرگ به نامهای ابوموسی، بنی، فرور، تنب کوچک و بزرگ، سیری، شتور، فرور، کیش، لاوان، قشم، لارک، هرمز، هندورابی و هنگام در محدوده آبهای ساحلی این استان قرار دارند مرکز استان هرمزگان شهر بندر عباس میباشد.
شهرهای این استان عبارتنداز: قشم، کیش، بندرلنگه، ابوموسی، بندر کنگ، بندر عباس، بستک، میناب، جاسک، جزیره هرمز.
مراکز تاریخی و جاذبه های طبیعی استان هرمزگان:
عمارت کلاه فرنگی:
بنای این عمارت از دیدنی های هرمزگان به دوران صفویه تعلق دارد و سابقا اداره گمرگ بندرعباس در آن قرار داشت این عمارت در مجاورت اسکله قدیمی بندر عباس در بلوار طالقانی قرار دارد از آنجا که این عمارت از معماری اروپایی آن دوره تأثیر گرفته، مثل تعداد زیادی از عمارات دوره قاجاریه به عمارت کلاه فرنگی معروف شده است.
قلعه هرمز:
در ضلع شمالی جزیره هرمز و در ساحل دریا قرار دارد، قلعه هرمز مهمترین قلعه باقی مانده از روزگار تسلط پرتغالیها بر سواحل و جزایر خلیج فارس است. این قلعه به فرمان آلفونسو آلبوکرک دریانورد پرتغالی در سال ۱۵۰۷ میلادی، در محلی موسوم به رنا احداث شد. قلعه به شکل چند ضلعی نامنظم است. ساختمان آن بسیار محکم است و دیوارهایی به قطر سه و نیم متر با چند برج به ارتفاع دوازده متر دارد.
تأسیسات قلعه شامل انبارهای تسلیحات، آب انبار و اتاقهایی با سقف هلالی است. در زمان شاه عباس که به استعمار پرتغالیها در ایران خاتمه داده شد، این قلعه به دست یکی از سرداران بنام شاه عباس به نام امام قلی خان بدست ایرانیها آزاد گردید. و اکنون یکی از دیدنی های هرمزگان میباشد.
حمام گله داری:
تنها حمام تاریخی از دیدنی های هرمزگان در بندرعباس حمام گله داری است که در محله اوزی ها قرار دارد. این بنا که احتمالا به دوره صفوی مربوط است در دوره قاجار به وسیله حاج شیخ احمد گله داری به مسجد گله داری وقف شده است. بنای حمام به شکل مستطیل و سقف آن شامل چند گنبد کوچک و بزرگ است.
پل لاتیدان:
پس از اخراج پرتغالیها از ایران رفته رفته از اهمیت بندری جزیره هرمز کاسته شد و بندر عباس جای آن را گرفت و مهمترین بندر ارتباطی ایران گردید. پل لاتیدان در مسیر کاروان روی لار – بندر عباس، در جهت گسترش امور بازرگانی احداث شد. این پل در ۵۰ کیلومتری غرب بندر عباس بر روی رودخانه کل (کول) ایجاد شده و یادگار دوره صفوی است. برخلاف پلهای دیگر دوره صفوی که آجری هستند، این پل از سنگ بدون شکل ساخته شده و از طویلترین پلهای ایران است.
این پل دارای صد دهانه بوده است که در حال حاضر سی و سه دهانه آن مشهود است که در میان آنها چشمه تاقهایی در دو طبقه تعبیه شدهاند. بنای این پل از عالی ترین طرحهای پل سازی در ایران قدیم به حساب میآید.
معبد هندوها:
ساختمان این معبد، در سال ۱۳۱۰ هجری قمری در زمان حکومت محمد حسن خان سعدالملک احداث شده است. اساس ساختمان این معبد عبارت است از یک اتاق چهارگوش میانی که بر روی آن گنبدی قرار گرفته است.
سبک معماری این گنبد را مقرنسهای پیرامونی آن نه تنها از دیگر گنبدهای موجود در سواحل خلیج فارس، بلکه از گنبدهای سراسر ایران متفاوت میسازد طرح این بنا کاملا از معماری معابد هندی متاثر است. این معبد از جمله نشانه های معدود تاریخی بندرعباس است که توجه هر تازه واردی را به خود جلب میکند و امروزه در کنار یکی از خیابانهای اصلی شهر بندر عباس قرار گرفته است.
جزیره کیش
این جزیره بیضی شکل با مساحت 7/89 کیلومتر مربع و با طول 6/15 و عرض ۷ کیلومتر، در جنوب غربی بندرعباس و در میان آبهای نیلگون خلیج فارس واقع شده است. فاصله دریایی این جزیره تا بندرلنگه پنجاه مایل دریایی است. جزیره کیش از نظر محیط زیست طبیعی، یکی از بکرترین مناطق خلیج فارس است. استعدادهای طبیعی و موقعیت جغرافیایی ویژه آن زمینه بهره برداری جهانگردی و تجاری از آن را در حد قابل توجهی فراهم ساخته است.
زمین در ساحل ماسهای کیش، از جنس مرجان بوده و در زیر نور خورشید، درخششی نقره فام دارد. پدیده ای که در سطح جهان بی همتاست. کیش دریای آبی رنگ شفاف روشنی دارد که باعث میشود کف آن از سطح دریا هم پیدا باشد. کارشناسان محیط زیست و این خاصیت را به وجود مرجانها در پیرامون جزیره نسبت میدهند و معتقدند که مرجانها به صورت طبیعی موجب تصفیه آب و شفافیت و زیبایی سواحل جزیره هستند. کیش به نسبت وسعت خود دارای یکی از وسیع ترین ساحلهاست و در دنیا کمتر ساحلی را میتوان یافت که در وسعت سواحل کیش قابل استفاده باشد و مسافران بتوانند با آرامش و دور از غوغاهای سواحل معروف در آن به استراحت بپردازند.
در ضمن علاقمندان به ماهیگیری میتوانند در سواحل جنوبی و غربی جزیره به صید بپردازند. ترکیب اینها با یکدیگر سواحل کیش را به یکی از جذابترین سواحل جهان تبدیل کرده است. از جمله نقاط دیدنی جزیره کیش آکواریوم بزرگ آن است که در گوشه شرقی جزیره، با معماری زیبا قرار دارد و گونههای مختلف ماهیان و آبزیان اطراف جزیره در آن به تماشا گذارده شده است.
قریب هفتاد نوع ماهیهای تزئینی در این آکواریوم وجود دارد که از نظر شکل و رنگ پولکها و زیبایی ظاهری کم نظیر و برخی از آنها نیز بسیار کمیاب هستند. علاوه بر این، مرکز پرورش و کشت مروارید کیش یکی از جذاب ترین دیدنیهای جزیره است.
اسکله تفریحی جزیره کیش با امکانات مفید و مختصر در بخش جنوبی جزیره از دیگر جاذبه های کیش است. در این اسکله سرگرمیهایی از قبیل گردش در روی آب با قایق کف شیشه ای که از بالای آن میتوان عبور گروهی ماهیها و زیباییهای دنیای زیر آب را مشاهده کرد، همچنین امکانات ورزش اسکی روی آب برای علاقه مندان فراهم شده است. تفریح غواصی نیز از جمله تفریحات به یادماندنی است که در آبهای گرم خلیج فارس همراه راهنمایان مجرب امکان پذیر است.
در کنار اسکله تفریحی پیست دوچرخه سواری نیز در پیرامون جزیره احداث شده است. در این مجموعه (اسکله تفریحی) امکان بازدید از هتل بزرگ کیش و ساختمان ساحلی وجود دارد.
همچنین در اطراف یکی از کهنسال ترین درختان جزیره، مجموعه ای تفریحی و دیدنی ایجاد شده که به مجموعه درخت سبز معروف است و از جمله مراکز زیبا و جذاب جزیره کیش میباشد و مسافران بسیاری را به خود جذب میکند. جزیره کیش همچنین معماری خاصی را به نمایش گذاشته است که برای هر تازه واردی جالب و درخور تحسین است.
معماری کیش دو شکل متمایز دارد: یکی معماری سنتی و دیگری معماری مدرن. معماری سنتی جالب توجه است و مصالح آن غالبا از سنگهای مرجانی موجود در جزیره تشکیل شده است. معماری جدید و مدرن جزیره نیز تقلیدی از معماری بومی و سنتی آن است که نمونه آن در ((صفین)) دیده میشود. تنها تفاوتی که میان خانه های جدید و قدیم وجود دارد، پراکندگی نسبی و تنوع ارتفاع آنها است. علاوه بر آن، معابر عمومی جدید نیز به نسبت وسیعتر از معابر بخش قدیمی هستند.
وسیله رفت و آمد به کیش، کشتی و هواپیما است که از طریق پرواز از تهران یا شیراز یا بندر عباس صورت میگیرد.
از جمله امکانات موجود در این جزیره میتوان به هتل سه طبقه، هتل کیش، کلبه های ویلایی، چهار کاخ از مجموعه کاخها، یک رستوران ساحلی همراه با یک سلسله ویلاهای خصوصی و توریستی مدرن و… اشاره کرد. افزون بر این، جزیره کیش دارای امکاناتی از قبیل قایقرانی، شهربازی، بازارها، مراکز عمده خرید و فروش نیز میباشد.
جزیره کیش همچنین اولین بندر آزاد تجاری ایران است که امروزه به طور روزانه هزاران نفر جهت خرید و دیدار از زیباییهای طبیعی این جزیره به سمت کیش عزیمت میکنند. پارک ساحلی، پارک پرندگان، پارک آهوان که تعداد زیادی آهو و پرندگان در فضای طبیعی زندگی میکنند و پارک وحش کیش، پارک دلفینها و بازیهای زیبای آنها از جمله دیدنیها در کیش است که مسافران حاضر به چشم پوشی و ندیدن آنها نیستند.
نمایشگاه خزندگان:
در این نمایشگاه بیش از ۱۰۰ گونه خزنده از خانواده مارسانان به نمایش گذاشته شده است. مارهای عظیم بوا پیتون آفریقا و آمازون، سوسمار ایگوانه ماداگاسکار، عقرب سیاه امپراتور آفریقا، مار پرنده تایلند، عنکبوتهای بزرگ و پرنده خوار برزیلی نمونه هایی از این گونه خزندگان هستند. علاقمندان به بازدید از نمایشگاه میتوانند به کانون هنر واقع در جنب پارک آهوان مراجعه کنند.
ورزشهای دریایی در کیش:
یکی از امتیازات کیش، سواحل زیبا و آرام آن است و تقریبا همه نقاط آن در سرتاسر جزیره برای شنا و انواع ورزشهای دریایی مساعد است. هم اکنون در کیش علاوه بر امکانات پراکنده در سرتاسر سواحل جزیره، دو مجموعه کامل با انواع تجهیزات و وسایل پیشرفته برای تفریح و ورزشهای دریایی در اختیار علاقمندان قرار دارد.
ماهیگیری تفریحی در کیش:
ماهیگیری در سرتاسر سواحل جزیره (به غیر از منطقه اسکله تفریحی) آزاد است و علاقمندان میتوانند با استفاده از وسایل ساده ماهیگیری با قلابهای معمولی که تهیه آنها از فروشگاههای ورزشی کیش امکان پذیر است، ساعاتی را به این تفریح لذت بخش بپردازند.
مسیر ویژه دوچرخه سواری:
یکی از طولانی ترین و زیباترین مسیرهای دوچرخه سواری کشور در جزیره کیش قرار دارد. سرتاسر این مسیر ۷۵ کیلومتری کاملا مستقل از مسیرهای اتومبیل رو بوده و بخش اصلی آن به موازات جاده جهان حاشیه نوار ساحلی احداث شده است.
در ایستگاههای ویژه به علاقمندان دوچرخه کرایه میدهند. این ایستگاهها در بخشهای مختلف جزیره مانند اسکله تفریحی و جنب بازار مرجان وجود دارد. طبیعت بکر جزیره در بخشهای جنوبی و غربی جزیره با چشم اندازهای زیبایی از دریا، سواحل بوستانها نخلستانها و پوشش گیاهی در دسترس همگان است. حرکت با دوچرخه در مسیر ویژه، این امکان را به گردشگران میدهد که با سرعت کم و در سکوت این چشم اندازهای طبیعی را تماشا کنند.
اسکله تفریحی:
اسکله تفریحی مجموعه ای است که امکانات تفریحی از قبیل جت اسکی، قایقهای پدالی (با ظرفیت ۴ نفر) قایقهای ماهیگیری، قایقهای پارویی، سه چرخه های آبی، امکانات غواصی و قایقهای کف شیشه ای که گردشگران از آن برای تماشای دنیای شگفت انگیز آبزیان زیبای خلیج فارس استفاده میکنند. مجموعه اسکله تفریحی که در مجاورت چند مجموعه تفریحی دیگر قرار گرفته است بسیار مورد استقبال گردشگران و خانواده ها قرار میگیرد.
شهر باستانی حریره:
بقایایی در مرکز ساحل شمالی جزیره قرار دارد، به احتمال بسیار قوی به دوره ساسانیان و اوایل دوره اسلامی بر میگردد. این بقایا در وسعتی بالغ بر سه کیلومتر مربع، بازگوکننده این مطلب است که روزگاری شهرک بزرگ و آباد در این وجود داشته و جمعیت کثیری را در خود جای میداده است.
منطقه آن چه امروز از این شهر برجای مانده حجمی از معماری شهری است اما کمتر و به ندرت طاق ها و پوششها و سقفها سالم برجای مانده است جز پاره ای موارد که پوششهای طاقی شکل سنگی از گزند تخریب در امان مانده است. بقایای شهر حریره در امتداد ساختمانهای بندرگاه و دفاتر آن، قابل دیدن است. طبق نظر سازمان میراث فرهنگی، شهر حریره هشتصد سال قدمت دارد.
این نوع درخت در نواحی جنوبی ایران رشد میکند. پوست کهنسال درخت لور و برگها و ریشه هایش که از بدنه اصلی آن آویزان هستند، آن را از سایر انواع درختان متمایز میسازد. این درختان ریشههایشان طوری رشد میکند که مانند چتری بر روی زمین سایه می افکند و ممکن است تا چند صد سال عمر کنند.
کشتی یونانی:
کشتی یونانی یکی دیگر از جاذبه های توریستی جزیره کیش و از دیدنی های هرمزگان است در یک روز گرم تابستان، چهارم مرداد سال ۱۳۴۵ هجری شمسی، بومیان جزیره کیش کشتی عظیمی را دیدند که در ساحل به گل نشسته است. این کشتی عظیم توسط شرکت ویلیم همیلتون با ۷۰۶۱ تن و ۱۳۶ متر طول در بندر گلاسکو ساخته شده بود. تماشای غروب خورشید در پشت کشتی یونانی فراموش نشدنی است. اکنون بیش از ۴۰ سال است که این کشتی در کنار ساحل جزیره کیش یکی از جاذبه های این جزیره بشمار میآید.
درخت لور درختان محلی جزیره، بعنوان گنجینههای طبیعی، جذاب و زیبا هستند. درخت لور یا انجیر معابد، معروفترین درخت جزیره است. این نوع درخت در نواحی جنوبی ایران رشد میکند. پوست کهنسال درخت لور و برگها و ریشه هایش که از بدنه اصلی آن آویزان هستند. آن را از سایر انواع درختان متمایز میسازد این درختان ریشه هایشان طوری رشد میکند که مانند چتری بر روی زمین سایه می افکند و ممکن است تا چند صد سال عمر کنند به دلیل وجود ریشه های هوایی هر درخت لور به صورت توده ای از تنههای بهم فشرده درآمده است.
این ریشه ها به صورت پایه ها و ستونهایی تاج عظیم چند صد متری درخت (۲۰۰ تا ۳۰۰ مترمربع) را سرپا نگه داشته است و از شکستن ساقه های بلند آن جلوگیری میکند. کهنسال ترین اور جزیره نزدیک میدان المپیک و مقابل مجموعه زمینهای تنیس قرار دارد. مجموعه دیگری هم از این درختان در روستای کوچک باغو در غرب جزیره قرار دارند که مناظر بدیعی برای علاقمندان هنر عکاسی ایجاد میکنند.
روستای باغو:
باغو از آبادیهای قدیمی کیش است که در جنوب غربی جزیره قرار دارد در حال حاضر این آبادی جز چند خانوار دامدار، سکنه دیگری ندارد. در بین بومیان، حاصلخیزی این منطقه زبانزد است. در این منطقه بیشه انبوهی از انواع درختان بومی به چشم میخورد که در آن میان، مجموعه درختان کهنسال اور زیبایی چشمگیری دارد. به منظور گسترش امکانات تفریحی و توسعه فضای سبز در جزیره و بهره برداری از زیباییهای طبیعی روستای باغو که از خاکی مستعد برخوردار است (پارک دلیران) با وسعت ۶۰ هکتار در این منطقه احداث شده است.
کاریز، یا شهر شگفت انگیز زیرزمینی (جزیره کیش):
بیش از ۲۵۰۰ سال پیش ساکنان کیش قناتی (کانال زیرزمینی آب) ساخته بودند که آب شیرین قابل شرب ساکنان جزیره را تأمین میکرد. آب قنات در نهری طبیعی بین دو لایه مرجانی اولیه و ثانویه جزیره جریان پیدا میکرد و آب شرب حاصل، از جنوب شرقی جزیره به دریا جریان پیدا میکرد اکنون این قنات به یک شهر زیرزمینی شگفت انگیز بدل شده که بیش از ۱۰۰۰۰ متر مربع وسعت دارد.
شهر کاریز در عمق ۱۶ متری زیرزمین قرار دارد سقف آن هشت متر ارتفاع و بیشتر سقف آن مملو از سنگواره، صدف مرجانهایی است که با نظر کارشناسی ۲۷۰ تا ۵۷۰ میلیون سال قدمت دارد. کارگزاران با تجربه آن زحمت تمام طراحیهای آن را کشیده و میکوشند تا در پروژه بازسازی قنات کیش که اکنون کاریز کیش خوانده میشود ضمن حفظ بافت تاریخی آن کاربری های جدیدی از این شهر زیرزمینی بدست آورند.
آب انبارهای قدیمی:
منابع آب آشامیدنی در جزیره کیش محدودند از روزگاران قدیم ساکنان بومی جزیره از روشهای مختلفی برای تأمین کردن آب آشامیدنیشان استفاده میکردند. در سال ۱۳۷۱ دو آب انبار قدیمی که از نظر معماری، بر مبنای آب انبارهای قدیمی یزد طراحی شده بودند، در محل دره پرتغالیها ساخته شدند تا بتوانند آب سطحی که به هرز میرفت را جمع کنند. آبی که در آنجا جمع میشد برای منظورهای آبیاری مورد استفاده قرار میگرفت.
جزیره قشم:
جزیره قشم بزرگترین جزیره خلیج فارس با وسعتی نزدیک به ۱۴۴۵ کیلومتر مربع و به طول ۱۲۰ کیلومتر در راستای سواحل سرزمین مادر قرار دارد. جنگلهای دریایی حرا گسترش یافته در ساحل شمالی جزیره از جمله میراثهای طبیعی و پرارزش ایران برای نسل حاضر و نسلهای آینده است. این محیط طبیعی و زیبا و استثنایی نه تنها در ایران، بلکه برای جهان، از جمله حساسترین مناطق اکولوژیک و زیست محیطی ناحیه ساحلی به عنوان زیستگاه و مامن پرندگان مهاجر و آبزیانی به شمار میرود که بخشی از سال را در آن میگذرانند.
این جزیره از طریق تنگه کلارنس یا خورخوران از سواحل ایرانی جدا شده است. مرتفع ترین منطقه جزیره قشم، کیش کوه با ارتفاع تقریبی ۳۵۰ متر از کوه نمک تشکیل شده است که به کوه نمکدان نیز معروف است.
گنبد نمکی نمکدان؛ تنها گنبد نمکی در جزیره قشم است که از میان دماغه جنوب، قدیس سلخ و دماغه شمال غربی تاقدیس باسعیدو بالا آمده است و در نقشه تقریبا دایره ای شکل و به قطر ۷×5/6 کیلومتر است. بام گنبد دارای توپوگرافی نامنظم است و دیواره آن بسیار پرشیب میباشد. در بخش جنوبی گنبد نمکی، نمکدان غارهای نمکی بسیار زیبا و شگفت انگیزی وجود دارد که ارتفاع آن تا ۲۰ متر نیز اندازه گیری شده است. سقف غار به وسیله قندیلهای فراوانی پوشیده شده است که با گذشت زمان در اثر نفوذ آب تغییر شکل میدهند.
غارهای نمکی جزیره قشم در نوع خود کم نظیر است، چنانچه نمونههای مشابه آن در سایر نقاط ایران کمیاب است. از میان غارهای نمکی زیبا و عجیب، آب زیرزمینی دائمی نیز جریان دارد که در تمام طول سال جاری است و در دامنه کوه به صورت چشمه نمکی است که منظره بسیار زیبا و دیدنی را ایجاد میکند.
جنگلهای دریایی حرا:
جنگلهای دریایی حرا جزو یکی از عجیب ترین عناصر طبیعی خلقت در جهان است. درختانی که در ناحیه جذرومدی زیست میکنند و از آب شور بهره میگیرند. عجیبتر اینکه گه گاه بخش اعظم آنها به زیر آب شور دریا فرو میرود اما همچنان به حیات خود ادامه میدهند. جزیره زیبای قشم از انبوهترین و وسیع ترین جنگلهای حرا برخوردار است.
از این رو سازمان جهانی یونسکو جنگلهای این جزیره را منحصر بفرد لقب داده و نام آن را در فهرست ذخایر زیست کره جهان به ثبت رسانده است. ذخایر زیست کره مناطقی هستند که نمونه و مشابهی در هیچ جای دیگر دنیا ندارند. به علاوه این جنگلها محل مناسبی برای زمستان گذرانی پرندگان مهاجر به شمار میروند. سالانه بیش از یکصد گونه پرنده آبزی و کنارآبزی در جنگلهای حرا دیده میشوند.
در این منطقه اکوتوریستی آب دریا بالا آمده و درختان در آب فرو میروند و از دیده ها پنهان میشوند، و با پایین آمدن آب دریا دشت وسیعی از درختان جنگل حرا در برابر دیدگان آشکار میشود. حرا گیاهی از تیره شاه پسند است، دانه آن روی درخت مادر میروید و نهال تولید میکند، سپس از درخت جدا میشود و داخل مرداب میافتد.
جنگل حرا بر دریا و آب شور قرار دارد و این سازش با آب شور و شرایط نامناسب، از حرا یک گیاهی استثنایی ساخته است. جنگل حرا، جزایر مرجانی، کوه گنبدی نمک، دره ستاره ها، ساحل لاک پشتهای عظیم جثه و بام قشم عجایبی در جزیره قشم هستند که بسیاری را از سراسر جهان به عنوان گردشگر به خود جذب میکند.
برای آشنایی با دیدنی های سایر استان های ایران کلیک کنید.
