جشن فروردینگان

جشن های فروردین ، برابر ­شدن نام روز با نام ماه، محور جشن­های ماهانه در گاه شماری ایرانی به حساب می­ آید. پس فروردین روز از ماه فروردین برابر با ۱۹ فروردین، روز جشن فروردینگان می­باشد؛ این روز را هم به فروهر های پاک درگذشتگان نسبت می­دهند و به همین دلیل ایرانیان (بیشتر زرتشتیان) برای شادی روح در گذشتگان خود به آرامگاه می­روند؛ نظیر این جشن در ادیان دیگر نیز وجود دارد از جمله عید (Toussaint) نزد مسیحیان کاتولیک که در اول نوامبر برگزار می­شود.

دیگر جشنهای ماه فروردین

روز امید؛ ششم فروردین

این روز، روز خجسته ایرانیان است و رویدادهای مهمی چون پیدایی کیومرث، هوشنگ و… را به این روز نسبت می­دهند. و از جشن های فروردین میباشد . از این روز به نام هودرو (هفدورو) یعنی روزی که هفتاد و دو رویداد مهم برای ایرانیان روی داده است نام برده می­شود.

زیارت پیرهریشت؛ هفتم تا دوازدهم فروردین

در روزهای یاد شده، زرتشتیان برای برگزاری آیین­ های دینی خود در زیارتگاه پیر هریشت[1] واقع در ۱۵ کیلومتری اردکان یزد، گرد هم می­ آیند.

جشن آبان روز؛ دهم فروردین

بیرونی می­گوید این روز را از آن جهت جشن می­گرفته ­اند که نخستین آبان روز سال بوده است و در این جشن انتظار باران در آب پاشیدن مردم به همدیگر متجلی می­شده است.

سروشگان؛ هفدهم فروردین

هفدهمین روز از هر ماه در گاهشماری ایرانی را سروش[2] نام نهاده اند و هفدهم فروردین از آنجا که نخستین سروش روز سال است به سروشگان معروف می­باشد. و از جشن های فروردین هفدهم فروردین هنگام جشن سروشگان (جشن هفده روز) در ستایش سروش (سرئوش یا سرئوشه)، ایزد پیام­ آور خداوند و نگهبان بیداری؛ روز گرامی­داشت خروس و به­ ویژه خروس سپید که از گرامی­ترین جانوران در نزد ایرانیان به شمار می­رفته و به سبب بانگ بامدادی، نماد سروش دانسته می­شد. ایرانیان این جشن را در ستایش ایزدی به نام سروش برگزاری می­کرده­ اند. (میرفتاح، ۱۳۸۹ : ۱۷۴) 

نیایش شاه ورهرام[3] ؛ بیستم فروردین ماه

ورهرام را به پیروزی معنا کرده ­اند. در باور و اعتقاد ایرانیان، پیروزی همواره با ارزش به شمار می­رفته است؛ در کتاب­های دینی از جمله اوستا در ستایش پیروزی، سروده ­های زیبایی وجود دارد. ایرانیان پیش از آغاز هر کاری در نیایشگاه ویژه­ ای گرد می­ آمدند و سرودهای ستایش پیروزی می­خواندند تا با روان، اراده و انگیزه­ای استوار برای پیروزی پا به هر عرصه­ ای از جمله عرصه زندگی بگذارند؛ چنانچه در آیین­ های ایرانی همواره یک کشمکش درونی در طول حیات انسان میان دو نیروی اهورا و اهریمن وجود دارد. بنابر این نیایش ورهرام می­تواند حرکت پیش­رونده به سوی قطب اهورایی روان نیز به حساب آید.

پاورقی

[1] آورده اند که این مکان مقدس، گوهر بانو (یکی از ندیمان دختر یزدگرد سوم) را در خود گرفته است. گوهر بانو در پی تعقیب تازیان پس از حمله به ایران از کاروان همراهان جدا شده و پس از سرگردانی در این محل به نیایش خدا می­پردازد و ناگهان ناپدید می­شود و سالها پس از ناپدید شدن، بر کودکی گم شده نمایان می­شود و به او میگوید از پدرش بخواهد که بنای پیر هریشت را بسازد. (میرفتاح، ۱۳۸۹: ۱۷۳).

[2] سروش (sarosha): این امشاسپند در هفت گرایی و گذر زمان بر شمار امشاسپندان افزوده شد؛ به معنی فرمانبرداری یا انضباط [می­باشد] و یکی از چهره های محبوب و مشهور آیین زرتشتی است. ایزدسروش در هر یک از آیینهای دینی حاضر و در نیایشها و سرودها از وی یاد میشود و خدایی است که منتقل کننده همه نیایش­ها به بهشت می­باشد وی را در سرودهایش با عنوان سرود آیین­های دینی به یاری می­خواهند. در آیین زرتشتی سروش را بدترین تباه کننده دروغ می­دانند… او نخستین کسی است که گاتها را زمزمه، برسم [شاخه­ای مقدس که در مراسم آیینی کاربرد دارد] را برپا و دعاها را نثار اهورامزدا کرد. (هینلز، ۱۳۸۳: ۱۳۷)

[3] . ورهرام (بهرام یا ورثرغنه): بهرام (ورهرام) برخلاف همانند هندی خود (ایندره) یا همتای ارمنی اش (وَرهگن)، اسطوره­ ایی­ست که در آن سخن از غلبه او بر غول یا اژدها است. بهرام بر بدکنشی آدمیان و دیوان، غالب [گشته] و نادرستان و بدکاران را گرفتار کیفر می­سازد. در توانمندی او نیرومندترین در پیروزی، پیروزمند ترین و در شکوه و فره او بشکوه ترین است. اگر او را به درستی قربانی دهند قربانی دهنده را در زندگی و نبرد پیروزی میبخشد اگر به درستی نیایش شود سپاه دشمن و طاعون و بیماری را یارای وارد شدن به سرزمین­های آریایی نیست؛ بدین سان بهرام نماینده نیروی مقاومت ناپذیر و در اصل ،بهرام خدای جنگ یا خدایی جنگجو است. (هینلز، ۱۳۸۳ : ۸۳)