توسط : 
حکایتهای دماوند: واژگان با حرف ح
حافظ ابرو و دماوند در حکایتهای دماوند: واژگان با حرف ح
در حد عمل ری است و این کوه دماوند از پنجاه فرسنگ و زیادت نیز می نماید و بالای آن مثل قبه ای است و مشهور آن است که هیچ کس بر ذروه ی آن نرسیده است و از کله ی آن مثل دودی دایم بر می آید.
و آن در موضعی است که طول آن هفتاد و پنج درجه و نیم است و عرض چهل و هفت درجه. و از در بندر خزر چون کسی به جانب گیلانات و طبرستان روان شود و به میان دریا رسد، آن کوه قبل از همه ی کوه ها ظاهر شود. گویند از ساوه آن متمیّز است از جبال قارن که ذکر آن بیاید انشاء الله وحده؛ و آن بر کوه هایی که گرداگرد آن است مشرف است و بر حوالی آن دیه هاست. برف هرگز از کمر آن دور نشود.
به وقتی که شهاب الدین عبداله راوی این مطلب به پای آن کوه رسید، از مردم آن مواضع تفحص ارتفاع آن کرد. بعضی از مردم صاحب وقوف آن نواحی چنان تقریر کردند که پیاده ی جَلد دو شب در میان کرده نزدیک به ذروه ی آن می رسد. و بالای آن فضایی دارد هموار.
در میان آن مثل چاهی می نماید و دودی از آن بر می آید و در حوالی آن گوگرد جمع می شود و کسی نزدیک آن نمی تواند رفت از گرمی. و اگر به زحمت بسیار سنگی در آن اندازند، هوای آن چاه سنگ را بالا می اندازد و العهده على الراوی. (جغرافیای حافظ ابرو، تألیف: شهاب الدین عبدالله خوافی، مشهور به حافظ ابرو «در گذشته سال ۸۳۳ هجری قمری، جلد اول، مقدمه و تصحیح و تحقیق: صادق سجادی، ناشر: انتشارات بنیان، چاپ اول: سال ۱۳۷۵ ص ۱۹۲)
حیات وحش جانوری دماوند
به لحاظ موقعیت ویژه ی کوهستانی و آبی منطقه پرندگان مهاجر و بومی چون کبک، کبک دری، عقاب، دلیجه، سارگپه، باد خوراکف درنا، حواصیل، کاکایی و فلامینگو در فصول مختلف سال دیده می شوند که در مجموع شامل حدود یک صد گونه پرنده می گردد.
از پستانداران منطقه می توان از کل و بز، قوچ، میش البرز مرکزی، خرس، پلنگ، گرگ و روباه، گراز، گربه ی وحشی، خرگوش و سمور نام برد که به علت وجود زیستگاه های مناسب، وحوش منطقه خصوصاً کل و بز از رشد خوبی برخوردارند و برخی از خزندگان و دوزیستان و آبزیان منطقه نیز عبارت از افعی دماوندی، افعی البرزی، مار، مارمولک، بزمجه، لاک پشت، قورباغه و آبزی معروف قزل آلای خال قرمز می باشند. (راهنمای صعود به قله ی دماوند، مؤلف: علی مقیم، هاشم اسکندری، دفتر تحقیقات و شناسایی کوه های ایران، چاپ اول، بهار ۱۳۸۵).
