توسط : آتش فشان جوان دماوند
بررسی گدازه های آتش فشان جوان دماوند در البرز کوه با بهره گیری از نگاره های هوایی، چهار دوره آتشفشانی را به روشنی نشان می دهد. کهن ترین گدازه های دماوند در 37،500 سال پیش، در جایی کمی پایین تر از برخورد دو رودخانه ی لار و دلیچای(خاور جایگاه کنونی سد لار)، بندی ایجاد کرده و آبهای رودخانه ها را در پشت خود بصورت دریاچه ای برای مدتی نگهداشته است. جوان ترین فعالیت آتشفشان دماوند که به دره دلیچای رسیده، سبب بند آمدن دره و زایش دریاچه کوچک دیگری شده است که در روی نگاره های هوایی دیده میشود.چنانچه سن نهشته های این دریاچه روشن شود، سن آخرین دوره ی فعالیت آتشفشان دماوند روشن خواهد شد.
فوران آتشفشان دماوند در کنار رودخانه و دره ی آباد هراز، تمدن هایی را به زیر گدازه ها و خاکسترهای خود مدفون کرده است که هنوز از ویژگی های آنان داده ای در دست نیست. ( جستاری در پیشینه ی دانش کیهان و زمین در ایران ویج نگارش: دکتر مانوئل بربریان ( مانوگ مانوگیان ) چاپ نخست: 1376،ناشر : نشر بلخ وابسته به بنیاد نیشابور، ص 38 ، 39 )
